موتور‌سیکلت انژکتوری یا کاربراتوری؟!

بسیاری از افراد امروزه درگیر تغییر سیستم کاربراتور موتورسیکلت‌ها به انژکتور یا همان EFI هستند. یا نمی‌دانند که کدام نوع موتور برایشان مناسب و به‌صرفه‌تر است. ممکن است شما هم از آن دسته افراد باشید که تمایل به خرید موتور سیکلت دارید و نمی‌دانید کدام نوع موتور را خریداری کنید.
با ما همراه باشید تا بیشتر درباره موتور‌سیکلت انژکتوری یا کاربراتوری صحبت کنیم.

مقایسه مزایا و معایب موتورسیکلت کاربراتوری و انژکتوری

سرعت موتور‌سیکلت انژکتوری بیشتر است یا کاربراتور

موتور انژکتوری در مقایسه با کاربراتور دارای اجزای پیشرفته‌تر و به‌روز‌تری است که سبب دقیق‌تر و بهتر بودن عملکرد آن می‌شود. ECU نقش پر‌رنگی در موتور‌سیکلت انژکتوری دارد.

در موتورهای انژکتوری 2 نوع سیستم تزریق سوخت وجود دارد که عبارتند از سیستم سوخت‌رسانی مستقیم و غیر مستقیم.

درست است که سیستم سوخت‌رسانی مستقیم به‌روز‌تر است اما امروزه در اغلب موتور‌های انژکتوری سیستم سوخت‌رسانی غیر مستقیم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیستم غیرمستقیم از 2 نوع تکی و چندگانه تشکیل شده است که به بخش سوخت‌رسانی تکی آن SPFI هم گفته می‌شود، یک انژکتور برای تعذیه چهار سیلندر به کار می‌رود که وظیفه این موتور سوخت‌رسانی کافی در ابتدای منیفولد سوخت است.

اما در سیستم سوخت‌رسانی چندگانه یا MPFI به تعداد سیلندرهای خودرو، انژکتور به کار برده می‌شود که در حال حاضر معمول‌ترین سیستم سوخت‌رسانی در صنعت موتور‌سازی به حساب می‌آید. این سیستم در مقایسه با SPFI دارای عملکرد بهتری است و سوخت با شرایط مطلوب‌تری به سیلندر وارد می‌شود.

در سیستم سوخت‌رسانی مستقیم یا GDI، میزان سوخت مناسب برای احتراق به‌صورت GDI درون سیلندر تزریق خواهد شد. در این نوع موتور حداقل تغییر در شرایط سوخت ورودی به سیلندر رخ خواهد داد که سبب بیشتر شدن راندمان موتور و کاهش مصرف سوخت موتور می‌شود.

امروزه تعداد کمتری از تولیدکنندگان موتور از این نوع سیستم در محصولات خود استفاده خواهند کرد.

نحوه کار انژکتور

چگونگی عملکرد موتورسیکلت انژکتوری به این شکل است که، سوخت به‌وسیله پمپ بنزین با فشاری ثابت و تعیین‌شده به فیلتر ورودی انژکتور که در بخش فوقانی آن تعبیه شده است وارد خواهد شد.

فشار بنزین واردشده به سوزن انژکتور را به سمت بالا هدایت خواهد کرد و پاشش از راه سوراخ انتهایی سوزن صورت می‌گیرد. انژکتور یک قطعه مکانیکی- الکتریکی است و دستور‌عمل‌های موردنیاز برای عملکرد بهتر خود را از ECU دریافت می‌کند.

لازم به ذکر است که انژکتور وسیله‌ای است برای اینکه مقدار مشخصی از سوخت را با هوا ترکیب کند و به‌شکل غبار یا پودر درون محفظه‌ احتراق بپاشد. به این صورت که در سیستم انژکتور اول هوای موردنیاز برای مخلوط سوخت و هوا از قسمت ورودی و مجرای منیفولد گاز موتور، به محفظه کنترل جرم هوای ورودی وارد می‌شود.

در مسیر هوای مکیده‌شده در این محفظه یک دریچه هوا تعبیه شده که زاویه‌ آن با تغییر میزان حجم هوای ورودی، تغییر خواهد کرد و باز و بسته می‌شود. سنسور ویژه‌ای که پایش شرایط این دریچه را برعهده دارد و به آن متصل شده است، اطلاعات لازم از شرایط آن را به‌شکل سیگنال به ECU می‌فرستد.

ECU نیز با در نظر گرفتن داده‌های فرستاده‌شده، از این سنسور و سنسور‌های اکسیژن و دریچه گاز، تایم باز بودن سوپاپ انژکتور را تنظیم نموده و به آن فرمان می‌دهد. در نهایت درصد اختلاط سوخت و هوا و غلظت این ترکیب به‌طور مناسبی تنظیم و درون سیلندر‌ها تزریق خواهد شد.

به این ترتیب میزان سوخت فرستاده‌شده به سیلندر‌ها وابسته به تایم باز بودن سوپاپ انژکتور است. در ادامه کاربراتور و چگونگی عملکرد آن را نیز شرح می‌دهیم تا خودتان تصمیم بگیرید که موتور‌سیکلت انژکتوری یا کاربراتوری بهتر است.

کاربراتور چیست؟

قطعه کاربراتور اصلی‌ترین بخش سیستم سوخت‌رسانی کاربراتوری به‌شمار می‌آید. این قطعه مسئولیت تهیه مخلوط مناسبی از هوا و سوخت برای شرایط مختلف را برعهده دارد.

کاربراتور نیازمند خلا در مجرای خروجی سوخت دارد تا بتواند به‌درستی کار کند و این امر به‌واسطه قسمتی از بدنه به نام ونتوری، انجام می‌شود.

محاسبه رایگان هزینه تعمیر موتورسیکلت!

نحوه کار کردن موتورسیکلت کاربراتوری

زمانی که دریچه گاز باز است، هوا از طریق مکش سیلندر به درون کاربراتور وارد و در این فضا که ونتوری نام دارد، جریان پیدا می‌کند. هنگامی‌که هوا از طریق این فضا جریان پیدا می‌کنند، به‌علت کاهش سطح مقطع، سرعت هوا بیشتر و فشار ونتوری کم می‌شود.

این امر سبب به‌وجود آمدن خلا خواهد شد؛ بعد از متصل شدن مجرای سوخت به این بخش، سوخت با هوا ترکیب شده و به سیلندر وارد خواهد شد تا از این راه مشتعل شود.

کاربراتورها دارای مدل‌ها و طرح‌های مختلفی هستند که بر‌اساس جهت حرکت سوخت، ونتوری و تعداد دهانه تقسیم می‌شوند. در ادامه به معرفی انواع کاربراتورها می‌پردازیم.

انواع موتور کاربراتوری

کاربراتورها را می‌توان براساس شاخص‌های مختلفی تقسیم کرد که در ادامه به مرور برخی از آن‌ها می‌پردازیم:

1. انواع کاربراتور براساس جهت حرکت سوخت

به 3 دسته نزولی، صعودی و افقی تقسیم می‌شوند که به ترتیب شامل کاربراتور با جریان هوا از بالا به پایین، کاربراتور با جریان هوا از پایین به بالا و کاربراتور با جریان هوای افقی می‌شوند.

2. انواع کاربراتور براساس ونتوری

به کاربراتور‌های ثابت و متغیر دسته‌بندی می‌شوند.

3. انواع کاربراتور براساس تعداد دهانه

• 1 دهانه
• 2 دهانه
• 4 دهانه

اغلب موتور‌های کوچک دارای کاربراتور با یک دهانه هستند ولی بهره بردن از کاربراتور دو دهانه و چهار دهانه‌ای باعث بیشتر‌شدن راندمان حجمی موتور خواهد شد. این افزایش راندمان حجمی در دورهای بالا دارای اهمیت بالایی است.

وظیفه کاربراتور‌ در موتورسیکلت چیست؟

در حالت کلی کاربراتورها دارای 2 وظیفه مهم هستند که عبارتند از:

1. ترکیب سوخت و هوا با نسبت مخلوطی معین برای ورود به سیلندر
2. پخش سوخت پودر‌شده به میزان یکسان در بین سیلندرهای موتور

مزایا و معایب موتورسیکلت انژکتوری و کاربراتور

برای اینکه بدانید کدام یک از موتور‌سیکلت انژکتوری یا کاربراتوری بهتر است، باید از مزایا و معایب آن آگاه شوید.

عیب‌یابی و تعمیرات موتورسیکلت با تیم آچاره

معایب موتورسیکلت انژکتوری

در حال حاضر اغلب موتور‌های ساخته‌شده دارای سیستم سوخت‌رسانی انژکتور هستند اما این علتی برای بی‌عیب و نقص بودن این نوع سیستم سوخت‌رسانی نیست.

به همین دلیل در این بخش به مرور معایب موتورسیکلت انژکتوری می‌پردازیم:

• پرداخت هزینه‌ بالای تولید و تعمیرات در این سیستم سوخت‌رسانی
• برای تعمیر موتورسیکلت انژکتوری به ابزار‌های خاصی نیاز است.
• ریپ زدن موتور انژکتوری
• نگهداری طولانی‌مدت
• در مقایسه با موتور کاربراتوری باید صافی بنزین دقیق‌تر و باکیفیت‌تر باشد

مزایای موتورسیکلت انژکتوری

موتور‌های انژکتوری دارای مزایای متعددی هستند که همین امر سبب شده است تا تولیدکنندگان در مقایسه موتور‌سیکلت انژکتوری یا کاربراتوری بیشتر از انژکتور بهره ببرند.

برخی از مزایای موتورسیکلت انژکتوری شامل موارد زیر است:

• بیشتر شدن راندمان حجمی و حرارتی موتور انژکتوری
• ارتعاشات و ضربه‌های کمتر موتور انژکتوری
• بهبود در عملکرد و افزایش گشتاور و توان خروجی موتورسیکلت انژکتوری
• کاهش مصرف بنزین موتورسیکلت
• هوای ورودی دارای حجم ثابتی است
• به ساسات نیازی ندارد
• در هوای سرد بهتر و سریع‌تر روشن می‌شود
• افزایش بازده موتور
• قابلیت شتابگیری سریع
• آلودگی خروجی کمتر و کاهش آلودگی هوا

بیشتر بخوانید:  رله شتاب دهنده موتور سیکلت چیست و چگونه کار می‌کند؟

معایب موتور کاربراتوری

امروزه سیستم‌های سوخت‌رسانی کاربراتوری در بین سازندگان موتور منحل شده است که یکی از عوامل آن توسعه سیستم‌های سوخت‌رسانی انژکتوری و همین‌طور معایب این سیستم بوده است که در قسمت زیر به بیان آن‌ها پرداختیم:

• عدم تناسب میزان ترکیب شدن هوا و سوخت
• وابستگی شدید موتور به شرایط محیطی و جوی
• عدم پخش یک‌دست سوخت به سیلندرها
• امکان خفگی کاربراتور
• نیاز به نوع بنزین و عدد اکتان آن
• افت سرعت موتورسیکلت نسبت به موتور انژکتور
• عدم وجود سیستم برگشت سوخت
• قدرت کمتر در مقایسه با موتور انژکتوری
• آلایندگی بیشتر در برابر نمونه‌های انژکتوری
• ارتعاشات و ضربه‌های بیشتر نسبت به موتور انژکتوری
• تنظیم دشوار سیستم جرقه‌زنی

مزایای کاربراتور نسبت به انژکتور

اگرچه سیستم‌های کاربراتوری دیگر میان تولیدکنندگان منسوخ شده‌اند و استفاده نمی‌شوند اما بیشتر موتورسیکلت‌های موجود در ایران دارای این سیستم سوخت‌رسانی هستند.

مزایای موتور کاربراتوری عبارتند از:

• نیازی به لوازم مخصوص برای تعمیر کردن ندارد.
• به‌راحتی تعمیر می‌شود.
• در کل هزینه کمتری برای تولید این سیستم موتوری و تعمیر آن صرف خواهد شد.

وظیفه کلی کاربراتور و انژکور مشابه هم است. کاربراتور گزینه آنالوگ انژکتور است و تا دهه 80 میلادی که انژکتور روانه بازار شد، تمام موتور‌سیکلت‌ها فقط با کاربراتور‌ها کار می‌کردند.

اکنون همه موتور‌سیکلت‌ها به سیستم انژکتور مجهز شده‌اند. البته برخی از اسکوتر‌ها و موتور‌های کوچک‌تر هنور از سیستم کاربراتور استفاده می‌کنند تا هزینه‌های خود را پایین نگه دارند. کاربراتور موتور سیکلت امکان دارد پیچیده به نظر آید ولی در حقیقت یک دستگاه بسیار ساده است.

تفاوت اصلی موتور‌سیکلت انژکتوری یا کاربراتوری در این است که بر‌خلاف یکدیگر، انژکتور براساس خلا ناشی از مکش پیستون کار می‌کند، انژکتور خودش به کمک یک پمپ سوخت تغییرات فشار را به‌وجود می‌آورد تا بتواند هر موقع که بخواهد بنزین را به درون موتور تزریق نماید.

انژکتور با وجود همه قطعات پیچیده‌ای که دارد یک وسیله خیلی دقیق‌تر برای تحویل سوخت درون موتور است و این یعنی موتور سیکلت شما بهتر عمل می‌کند. علاوه‌بر آن با انژکتور نیازی نیست که در فصل سرما موقعی که موتور روشن نمی‌شود با ساسات سر و کله بزنید و دیگر نشت شیلنگ بنزین یا پیاله یا مسدود شدن راه ژیگولار‌ها اتفاق نمیفتد.

در حقیقت موتور‌سیکلت انژکتوری کاملا مورد اعتماد بوده و احتمال آنکه مشکلی برای سیستم سوخت‌ شما پیش بیاید بسیار کم است. با این حال اگر مشکلی ایجاد شود، به احتمال زیاد نمی‌توانید کنار جاده آن را تعمیر نمایید و قطعات جایگزین مانند یک پمپ بنزین جدید یا سنسور موقعیت دریچه گاز هزینه بالایی دارد. در برابر آن قطعات کاربراتور‌ها ارزان‌تر و به میزان کافی ساده هستند تا شما بتوانید در خانه با ابزار‌آلات ساده با آن‌ها کار کنید.

آنچه که سبب شده تا کاربراتور‌ها امروزه از طرف بسیاری از تولیدکنندگان منسوخ شوند، نگرانی‌های ناشی از محیط زیست است؛ زیرا این سیستم‌ها آلاینده زیادی تولید می‌کنند. سیستم‌های انژکتور‌ داینامیک هستند و می‌توانند سوخت هوای بسیار دقیق را طوری تنظیم نمایند که سبب مصرف سوخت کمتر شده و همچنین انتشار آلاینده‌ها از لوله اگزوز به‌شدت کاهش یابد.

حتی زمانی که موتور سیکلت‌های کاربراتوری بدون تحرک هستند و کار نمی‌کنند، همچنان از دریچه‌های باز، پیاله‌ها و باکشان، بخارات بنزین را در هوا پخش می‌کنند.

محاسبه رایگان هزینه تعمیر موتورسیکلت!

14 دلیل برای تبدیل موتور کاربراتوری به انژکتوری

• وزن قطعات ما بین 30 الی 80 درصد کاهش می‌یابد و در نهایت سبب کاهش وزن موتور‌سیکلت و کاهش مصرف سوخت آن می‌شود.
• هزینه قطعات کمتر می‌شود.
• برخورد قطعات فلزی صدای ناهنجار کمتری ایجاد می‌کنند.
• توزیع یکسان هوا به همه سیلندرها سب می‌شود از یک حجم ثابت تقریباً تشکیل شوند.
• به علت بهره‌ گرفتن از سیستم‌های اندازه‌گیری دقیق برای مشخص کردن میزان هوای ورودی سوخت متناسب با آن تأمین شده و در نتیجه مصرف سوخت کاهش پیدا می‌کند.
• بیشتر شدن راندمان حجمی و حرارتی موتور به علت یکنواختی و ترکیب صحیح نسبت هوا و سوخت در حالت‌های مختلف عملکرد موتور باعث افزایش گشتاور و توان خروجی موتور تا 33 درصد می‌شود.
• در این موتور‌ها به دلیل حذف کاربراتور و پیاله بنزین بخارات حاصل از تبخیر سوخت در پیاله از بین خواهد رفت.
• کنترل موتور در شرایط مختلف مناسب‌تر و بهتر شده و موتور در هوای سرد سریع‌تر روشن می‌شود و نیازی به وجود ساسات نیست.
• به دلیل یکنواختی ترکیب سوخت و هوا احتراق مناسب‌تر صورت گرفته و به دلیل افزایش راندمان احتراق موتور نرم‌تر و بی‌صداتر کار می‌کند.
• در موتور‌سیکلت‌های انژکتوری چون به گرم کردن منیفولد ورودی نیازی نیست، در نهایت چگالی هوای واردشده بیشتر خواهد شد و بدین ترتیب راندمان حجمی افزایش می‌یابد. در نهایت قدرت خروجی موتور هم بیشتر می‌شود.
• با بیشتر شدن راندمان احتراق و کنترل پدیده Knock یا Detonation عمر موتور خودرو طولانی‌تر خواهد شد.
• یکی از مهم‌ترین دلایل برای ساخت موتور‌سیکلت‌های انژکتوری و مزیت اصلی آن در مقایسه با موتورهای کاربراتوری کاهش آلودگی ناشی از موتور است تا توانایی پوشش‌دادن استانداردهای عدم آلایندگی را داشته باشند.

بیشتر بخوانید:  علائم خرابی ترمز موتور سیکلت [5 علامت مهم]

چگونه یک موتورسیکلت انژکتوری را به کاربراتور تبدیل نمائیم؟

شما می‌توانید سیستم انژکتوری را بر‌ روی بسیاری از موتور‌ها با حجم 50cc تا 250cc از هر برندی نصب نمایید.

ECU‌ای که مخصوص موتور‌سیکلت‌های ارزان‌قیمت است، طوری طراحی شده است که با فلکه برق تک‌دندانه مطابقت دارد. همچنین مصرف برق کل این سیستم نیز در برابر سایر سیستم‌های خارجی بسیار کمتر است.

بنابراین به‌طور معمول این سیستم با دینام موتور‌های کاربراتوری تطابق دارد و برای نصب موتور کاربراتوری به‌جای موتور انژکتوری، نیازمند هیچ دستکاری در داخل موتور نیست.

درست است که در مقایسه موتور‌سیکلت انژکتوری یا کاربراتوری، سیستم ای‌سی‌یو برنده است ولی کاربراتوری به‌دلیل ارزان بودنش همچنان طرفداران مخصوص خود را دارد و اغلب افراد برای کاهش هزینه این سیستم را جایگزین موتور انژکتور خود می‌کنند.

قطعات موتورسیکلت انژکتوری که با قطعات جدید جایگزین می‌شوند؛ شامل:

• اگزوز: برای جایگذاری حسگر اکسیژن و کاتالیست
• باک: برای جایگذاری پمپ درون باک
• CDI :AC با CDI از نوع DC جایگزین می‌شود.
• سیم گاز: با قطعه‌ای جدید که دارای طول متفاوتی است، جایگزین خواهد شد.

قطعاتی که پس از بررسی امکان دارد تعویض گردند:

• کویل: اگر مقاومت آن کمتر از 9 کیلو اهم باشد.
• بوبین برق: اگر تعداد سیم‌پیچ‌های آن کمتر از 5 هسته باشد.
• شارژر: در حالتی که بوبین برق تعویض شود.
• باتری: اگر ظرفیت آن کمتر از 5 آمپر باشد. (به‌ویژه موتورسیکلت‌های استارتی)

نتیجه‌گیری

امروزه سایت‌های بسیاری در زمینه مقایسه اینکه موتور‌سیکلت انژکتوری یا کاربراتوری بهتر است، فعالیت کرده و اقدام به تبلیغات در فضای مجازی می‌کنند. هزینه کم تعمیر و نگهداری موتورهای کاربراتوری نسبت به انژکتوری سبب شده تا افراد زیادی تمایل به تبدیل موتورهای انژکتوری به کاربراتوری داشته باشند.
طبق تحقیقات، کیفیت پایین موتور انژکتور به علت کاربراتوری کردن این موتورهاست. افزایش آلودگی هوا مهم‌ترین زیانی است که این عمل دربردارد. موتور انژکتوری در حالت کلی سوخت کمتری مصرف می‌کند. در نهایت باید گفت که در جدال بین موتور‌سیکلت انژکتوری یا کاربراتوری، انژکتور پیروز است.
در نهایت به خاطر داشته باشید که کارشناسان کاربلد آچاره به‌منظور تعمیر انواع موتورسیکلت در کنار شما هستند.