عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین و تاثیر آن بر بخاری

عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین چیست و چه تاثیری بر بخاری دارد؟ این سوالی است که احتمالاً بسیاری از دارندگان خودروهای شخصی با آن روبه‌رو شده‌اند. به‌طور کلی نقش ضدیخ در عملکرد بخاری ماشین را نمی‌توان نادیده گرفت. برای کسب اطلاعات بیشتر در اینخصوص در ادامه با ما همراه باشید.

نحوه عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین و تاثیر آن بر بخاری خودرو

برای آشنایی با نحوه عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین و تاثیر آن بر بخاری، بایستی اجزای یک سیستم گرمایش را در خودرو شناخت. سیستم گرمایش یک ماشین با موتور احتراق داخلی شامل اجزای زیر است:

• رادیاتور (مبدل حرارتی)
• پمپ آب
• فیلتر هوا
• فن
• انحراف‌دهنده هوا

گرمایش داخلی خودرو به سیستم خنک‌کننده آن گره خورده است که توسط یک ترموستات به مدارهای بزرگ و کوچک تقسیم می‌شود. مدار کوچک شامل یک سرسیلندر و یک مبدل حرارتی برای گرمایش است و رادیاتور اصلی ماشین، وارد یک سیکل بزرگ با سیستم پیچیده‌ای از کانال‌ها می‌شود.

ضرورت وجود ضد یخ در ماشین

برای آگاهی از عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین  ابتدا باید به ضرورت وجود این ماده در خودرو پی برد. سیستم سرمایش و گرمایش خودرو بدون ضدیخ (ضدیخ با آب)، چیزی بیش‌از یک مجموعه غیرفعال که کارایی لازم را ندارد، نیست. در واقع کار خنک‌کردن موتور و گرمایش داخلی به مایع خنک‌کننده (مبرد) بستگی دارد.

بیش از دو‌سوم انرژی تولیدی توسط موتور خودرو به گرما تبدیل می‌شود (باقی صرف حرکت ماشین خواهد شد) که بیش از نیمی از آن توسط اگزوز به بیرون ماشین هدایت می‌شود اما نیمی دیگر در محفظه موتور باقی می‌ماند که باید فکری برای مدیریت آن کرد.

مساله دیگر آشنایی با ساختار خود این ماده است. ترکیبی شیمیایی از الکل‌ها (اتیلن گلیکول، پروپیلن گلیکول یا گلیسیرین)، آب و افزودنی‌های چندمنظوره است. مایع ضدیخ، با داشتن خواص روان‌کنندگی، ضدکف و ضدخوردگی، از قطعات در برابر رسوب محافظت کرده و درزگیرهای لاستیکی را از خشک‌شدن محافظت می‌کند.

این فرایند با راه‌اندازی موتور شروع می‌شود که در آن پمپ بلافاصله اتصال پیدا می‌کند و مایع خنک‌کننده در طول یک مدار کوچک، به سمت رادیاتور بخاری حرکت خواهد کرد. در این لحظه است که سیستم بخاری، گرما را به داخل کابین هدایت می‌کند. هنگامی که موتور به دمای 85 تا 90 درجه سانتی‌گراد رسید، ترموستات فعال می‌شود و راه را برای ضدیخ جهت حرکت در مدار سرمایش بزرگ‌تر، باز می‌کند. در ادامه این سیستم به شکل روتین به کار خود ادامه می‌دهد.

تفاوت ضدیخ با مایع خنک‌کننده

ضدیخ بعضاً به اشتباه همان مایع خنک‌کننده شناخته می‌شود در حالی که این باور غلطی است. ضدیخ، در کنار آب مقطر، بخش‌های مایع‌ خنک‌کننده را تشکیل می‌دهند. ضدیخ اجازه نمی‌دهد که در فصول سرد سال، مایع خنک‌کننده یخ بزند. برای درک بهتر این موضوع باید به یاد بیاوریم که آب در شرایط طبیعی در 0 درجه سانتی‌گراد یخ می‌زند در حالی که اگر ضدیخ را به آن اضافه کنیم، دمای انجماد آب به حدود منفی 37 سانتی‌گراد می‌رسد. ضدیخ از سویی باعث بالارفتن نقطه جوش آب هم می‌شود. ترکیب ضد یخ با آب مقطر، کمک می‌کند آب در دمایی نزدیک به 250 درجه سانتی‌گراد شروع به جوشیدن کند.

مطلب پیشنهادی: شستشوی رادیاتور بخاری ماشین با اسید سیتریک

دلایل افت میزان گرمایش بخاری خودرو

1. گرفتگی فیلتر کابین و کانال هوا

فیلتر کابین با بالاترین درجه تصفیه در پشت رادیاتور بخاری قرار دارد. این بخش قادر است تا کوچکترین (0.5 میکرون) ذرات گرد و غبار، دوده و همچنین کرک و باقی‌مانده‌های دیگر، از جمله حشرات و برگ گیاهان را جذب کند. هنگامی که کثیفی زیادی بر روی فیلتر بنشیند، توان عملیاتی آن کاهش می‌یابد. کانال‌های هوا را که با جرم‌هایی که از بیرون وارد می‌شوند، مسدود شده است هم به اینجا اضافه کنید. پس جای تعجب نیست که دستگاه با تمام توان خود کار می‌کند اما گرما از طریق فیلترها، به‌سختی وارد کابین می‌شود.

2. خرابی ترموستات

ترموستات روی گرمایش بخاری، تاثیر مستقیم دارد. دستگاه در واکنش به دمای واحد تولید توان خودرو، شیر را باز می‌کند و مایع خنک‌کننده را در طول یک مدار بزرگ هدایت می‌کند و یا بسته می‌شود که در این صورت، مدار عملکرد مایع خنک‌کننده کوچک‌تر خواهد بود.

موضوع دیگر در نحوه عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین و تاثیر آن بر بخاری، همین توجه به ترموستات است. اگر سوپاپ ترموستات بر روی حالت باز مانده باشد، فرایند گرم‌شدن موتور بیشتر طول خواهد کشید (گاهی اوقات حتی موتور به مرز روشن‌ شدن هم نمی‌رسد که بتوان استارت زد). پس بخاری هم برای مدت طولانی، هوای خنک را می‌دمد.

3. گرفتگی مدار رادیاتور

سلول‌های کوچک مبدل حرارتی، از کل حجم مایع خنک‌کننده عبور می‌کنند. این مایع که در شرایط سخت دماهای بالا کار می‌کند، با گذشت زمان کهنه می‌شود، مواد افزودنی‌اش می‌سوزند و به صورت تکه‌تکه می‌ریزند.

ضدیخ، محصولات فلزی، مهر و موم لاستیکی و عناصر پلاستیکی را به خود جذب می‌کند. آلودگی روی سلول‌های رادیاتور می‌نشیند و در نتیجه مقاومت در برابر جریان سیال را افزایش می‌دهد، پس بخاری به‌خوبی کار نمی‌کند.

4. مشکلات پمپ

مساله‌سازترین مکانی که حرکت مایع‌ خنک‌کننده را از طریق تمام گره‌های سیستم خنک‌کننده پمپ مایع تنظیم می‌کند، پروانه است. تیغه‌ها در چنین محیطی عموماً دچار فرسودگی پیش از موعد می‌شوند و با خوردگی پوشیده می‌شوند. لایه‌ای از رسوبات روی سطوح ناهموار تیغه‌ها، ظاهر می‌شود که چرخش پروانه‌ها را دچار مشکل می‌کند.

در این حالت، پمپ به نوعی به مقابله با ضدیخ برمی‌خیزد و گرمای کمتری به رادیاتور منتقل می‌شود. رانندگان بلافاصله به کم‌ شدن گرمای بخاری توجه نمی‌کنند اما در ادامه این اتفاق می‌افتد که تیغه‌ها دچار خرابی عملکرد شده و فن گیر می‌کند. در بررسی نحوه عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین و تاثیر آن بر بخاری، این وضعیت را اصلاٌ نباید نادیده گرفت، چرا که ممکن است موجب گرمای بیش از حد موتور ماشین شود.

5. شکستگی پروانه خودرو

یک فن ضعیف، قادر به پمپاژ حرارت دریافتی از رادیاتور به داخل کابین نیست. خرابی در عملکرد مجموعه ممکن است به دلیل سایش برس‌ها، اکسید‌ شدن کنتاکت‌ها و مشکلات سیم‌کشی برق رخ دهد.

6. مشکلات ضد یخ

یک ضدیخ تازه، تمیز و شفاف است. اما زمانی که این ماده، به تاریخ انقضا می‌رسد، عملکردش به شکل محسوسی از دست می‌رود. اغلب رانندگان، مدل ضدیخی را انتخاب می‌کنند که مناسب خودرویشان نیست. این اتفاق در زمان‌های دیگری هم می‌افتد که آن‌ها ترکیبات مختلفی را با هم ترکیب می‌کنند که در تضاد با هم هستند و پوسته‌های کفی تشکیل می‌دهند.

موضوع مهمی بعدی در نحوه عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین و تاثیر آن بر بخاری است که بسیاری از دارندگان خودرو پس از داغ‌ شدن بیش از حد موتور، کماکان به استفاده از ضدیخ ادامه می‌دهند. دلیل دیگری که برای جریان ضعیف ضدیخ و گرمایش ناکافی داخلی می‌توان برشمرد، سطح کم مایع خنک‌کننده در محفظه انبساط است. این شرایط بر کیفیت مایع خنک‌کننده تاثیر می‌گذارد و منجر به افت عملکرد بخاری می‌شود؛ در این حالت، هوای کابین بسیار به کندی گرم می‌شود.

مطلب پیشنهادی: نصب بخاری اضافی در داخل خودرو

راه‌های بهبود عملکرد بخاری ماشین

مشکل گرمایش خودرو، راحتی شما را در یک سفر به‌راحتی مختل می‌کند. پس رانندگان سعی می‌کنند در سریع‌ترین زمان ممکن، این مساله را حل کنند. برای بهبود عملکرد بخاری ماشین، شما می‌توانید این کارها را انجام دهید:

• به مایع خنک‌کننده، مقداری اضافه کنید یا برند آن را تغییر دهید.
• تمیز کردن فیلتر کابین بی‌فایده است؛ این قطعه باید تعویض شود. مجاری هوا را با کمپرسور، تحت فشار قرار دهید.
• اگر مشکل در ترموستات است، علت چسبیدن سوپاپ را پیدا کنید و یا آن را با قطعه جدیدی جایگزین کنید.
• پمپ در سیستم خنک‌کاری، همیشه تحت اعمال بار است. پس اگر تغییر علائم آشکاری در ظاهر پروانه مشاهده کردید، کل سیستم پمپ را عوض کنید.
• رادیاتور را با مواد شیمیایی خودکار و روش‌های مرسوم (اسید سیتریک، نوشابه، سرکه، الکترولیت) یا دستگاه‌های خانگی تمیز کنید. قابل‌قبول‌ترین روش در خانه، بدون آن که بخواهید این قطعه را کامل تعویض کنید همین است. بهتر است در صورت بروز این مشکل، از یک متخصص کمک بگیرید.
• می‌توانید برس‌های موتور الکترونیکی را تعویض کنید. از روغن‌کاری یاتاقان‌ها هم غافل نشوید.

آگاهی از موارد بالا، شما را با درک بهتری از نحوه عملکرد ضد یخ در رادیاتور ماشین و تاثیر آن بر بخاری روبه‌رو می‌کند که باعث خواهد شد در مواقع ایجاد مشکل، بتوانید سریع‌تر به حل مساله بپردازید. در صورتی که برای رفع این مشکلات به کمک نیاز داشتید، با ثبت یک درخواست ساده در وب‌سایت یا اپلیکیشن آچاره، می‌توانید از خدمات حرفه‌ای متخصصین این مجموعه بهره ببرید.