8 مرحله برای تعویض استپر پراید + دلایل خرابی آن

استپر موتور (Idle Valve Control) که استپ‌موتور هم نامیده می‌شود در یک خودرو، وظیفه دارد تا باز و بسته‌کردن دریچه‌های ورودی‌ هوا، میزان اکسیژنی که در شرایط و بارهای مختلف نیاز است را تنظیم کند. عملکرد استپر موتور، توسط «واحد مرکزی الکترونیکی» (ECU) کنترل می‌شود. خودروهایی که دریچه گاز آن‌ها برقی است، عموماً استپر موتور ندارند. در واقع استپر موتور، وظیفه کنترل دور آرام (Idle Speed) را بر عهده دارد و در زمانی که خودرو درجا کار می‌کند، می‌تواند دور موتور را بیشتر و کمتر کند. وقتی که پدال گاز را رها کنید، دریچه بسته شده و به ECU خبر می‌رسد که باید هوا از طریق مسیر موازی که تحت کنترل استپر است، تامین شود. به همین دلیل استپر پراید، یکی از قطعات مهم موتور این خودرو محسوب می‌شود که بایستی با ساز و کار عملکرد آن آشنا شد. آگاهی از راه‌های تعویض استپر پراید به شما کمک می‌کند تا در صورت بروز هر اشکالی در این قطعه، به سهولت به رفع آن اقدام کنید.

در تعویض استپر پراید چه چیزهایی باید بدانیم؟

پیش از کسب هرگونه دانشی در چگونگی تعویض استپر پراید، بایستی از دلایل خرابی این قطعه و علائم آن آگاهی پیدا کنید

وظایف استپر پراید

• ایفای نقش ساسات در زمانی که موتور سرد است.
• کمک به تنظیم سوخت ورودی و هوای مورد نیاز موتور در زمانی که دور موتور آرام است.(منظور از دور آرام بین 900 تا 1100 دور در دقیقه است)
• هنگامی که بار اضافی به موتور وارد می‌شود(روشن‌شدن کولر، بخاری یا…)، به تنظیم دور آرام کمک می‌کند.
• هنگامی که در سرعت‌های بالا، راننده به شکلی سریع پا را از روی پدال گاز بردارد، از بسته‌شدن سریع مسی هوا جلوگیری می‌کند.

شاخصه‌های کیفی استپر پراید

• مقاومت الکتریکی سیم‌پیچ‌ها
• نیروی کشش و فشار
• افزایش میزان نشتی به بیشتر از 50 سی‌سی در دقیقه
• ساخت از فولاد ضدزنگ و مقاوم‌بودن در برابر خمیدگی پین‌های کانکتور الکتریکی استپر

دلایل خرابی استپر پراید

• روشن‌کردن خودرو بدون مکث 10 ثانیه‌ای می‌تواند در درازمدت موجب خرابی استپر پراید شود.
• در هنگام استارت‌زدن، مواظب باشید پدال گاز را بیش از حد فشار ندهید. این کار در صورت تکرار، موجب اشکال در عملکرد استپر پراید می‌شود.
• بازکردن استپر پراید به صورت پیوسته و تمیزی با اسپری‌های غیراستاندارد، موجب خرابی دستگاه و کاهش عمر آن می‌شود.
• آلودگی هوا، با باقی‌گذاشتن ذرات و آلاینده‌های هوا در سوزن استپر، موجب خرابی آن می‌شوند.
• جداکردن و نصب غیراصولی موجب آسیب به استپر پراید خواهد شد. حتماً در هنگام تعویض استپر پراید، دقت داشته باشید که تمامی مراحل مطابق با اصول و دستورالعمل‌ها انجام شود. در انتهای مراحل نصب و پیش از روشن‌کردن خودرو، این بررسی‌ها را دوباره هم انجام دهید.

علائم خرابی استپر پراید

1-‌ دور آرام و نامنظم

یکی از اولین نشانه‌هایی که شما را به تعویض استپر پراید سوق می‌دهد، دور آرام ولی نامنظم موتور است. وظیفۀ استپر، تنظیم دور موتور در سرعت‌های ثابت است. اگر استپر پراید خراب شود، در شرایط سرعت آرام و درجا کار کردن موتور، به شکل ناگهانی، دور موتور افزایش می‌یابد. این افزایش دور موتور پراید ممکن است به شکل ناگهانی و متناوب باشد یا بعضاً حالت پیوسته پیدا کند. در صورتی که با چنین حالتی روبرو شدید، گزینۀ تعویض استپر پراید را روی میز قرار دهید(در این حالت دور موتور ممکن است به 2000 دور در دقیقه هم برسد).

2-  خاموش‌شدن خود‌به‌خودی موتور

خاموش‌شدن خود به خودی موتور، یکی دیگر از نشانه‌های مهمی‌ است که به شما پیام تعویض استپر پراید را می‌دهد. زمانی که خرابی استپر در انتهای طیف باشد، خودرو در حالتی که ثابت ایستاده، هوای کافی را نمی‌تواند دریافت کند. به همین دلیل است که وقتی موتور درجا کار می‌کند، ماشین خاموش می‌شود.

3- روشن‌شدن نشانگر چک

روشن‌شدن چراغ چک موتور، دیگر پیامی است که نیاز به تعویض استپر پراید را به شما خبر می‌دهد. در این حالت، بخش الکترونیکی خودرو با تشخیص خرابی استپر پراید، پیامی به چراغ چک موتور می‌دهد. این پیام می‌تواند ناشی از دلایل زیادی باشد که یکی از آن‌ها خرابی استپر است. در صورتی که با دستگاه، کدهای خطای ماشین را چک کرده و به عبارت PO505 رسیدید، مطمئن شوید که مشکل از اشکال در عملکرد استپر موتور است.

مطلب پیشنهادی:زمان تعویض سنسور اکسیژن 

4- دور آرام نامنظم

اگر استپر پراید، سالم باشد بایستی در هنگامی که ماشین در جا کار می‌کند، حسی از نرمی و روانی عملکرد به راننده منتقل شود. ولی احتمالاً با این حالت روبرو شده‌اید که ماشین سخت و خشن کار می‌کند انگار جلوی گلویش را گرفته‌اند و به سختی نفس می‌کشد. این موضوع ناشی از خرابی استپر پراید است که باعث می‌شود هوای کمتری به موتور برسد و فعالیت‌اش دچار خلل شود. تعویض استپر پراید در اولین زمان، کاری است که در این حالت باید انجام دهید. در صورتی که در این حالت، شما این کار را انجام ندهید، ممکن است ادامه این روند، ضربات جبران‌ناپذیری به عمر موتور خودرو وارد کند.

5- خاموشی موتور در هنگام وجود بار اضافی

حالتی پیش می‌آید که موتور در حالت عادی و درجا، شده به سختی، کار می‌کند ولی اگر با روشن‌کردن بخاری یا کولر، باری اضافی به آن اعمال شود، ناگهان خاموش شود. در این حالت، انگار فرمان ماشین به یک سمت کشیده می‌شود. این شرایط هم نشانه‌ای از نقص عملکرد است که ضرورت تعویض استپر پراید را بیش از پیش، جلوی روی شما قرار می‌دهد.

روش‌های عیب‌یابی استپر پراید

• بازکردن استپر پراید و شستشوی آن
• عیب‌یابی با استفاده از مولتی‌متر(مقاومت هر سیم‌پیچ باید نزدیک به 50 اهم باشد)
• پیداکردن خطا با استفاده از دیاگ(عدد بایستی بین 50 تا 70 باشد)

مراحل تعویض استپر پراید

تعویض استپر پراید، قابل یادگیری است به شکلی که خودتان بتوانید این کار را انجام دهید. برای تعویض استپر پراید، این گام‌ها را بردارید:

1-‌ پیداکردن استپر

کاری ساده است! استپر پراید روی دریچه گاز یا منیفولد ورودی نصب شده است.

2-‌ جداکردن باتری

به طور کلی همیشه به خاطر داشته باشید که هر زمان با تجهیزات الکترونیکی خودرو کار دارید، ابتدا باتری را جدا کنید. در غیر این صورت، ایجاد بار الکتریکی ساکن می‌تواند به دیگر قطعات آسیب بزند.

3-‌ برداشتن موانع اطراف

مرحله سوم از گام‌های اجرایی برای تعویض استپر پراید، برداشتن موانع اطراف آن است. اگر به راحتی استپر قابل دسترسی است که آن را بردارید، در غیراینصورت ابتدا اطراف آن را خلوت کنید تا دست شما راحت‌تر به قطعه برسد.

4-‌ جداکردن سنسور

در این بخش از مراحل تعویض استپر پراید، بایستی سنسور آن را جدا کرد. در پشت استپر، یک اتصال الکتریکی وجود دارد که باید آن را جدا کرد. در اکثر زمان‌ها این کار با دست امکان‌پذیر است ولی اگر موفق به انجامش نشدید، استفاده از یک پیچ‌گوشتی سرتخت چاره کار است.

مطلب پیشنهادی:آموزش نحوه تست استارت ماشین

5-‌ بازکردن پیچ‌ها

دو پیچ، عموماً استپر را در جای خود محکم می‌کنند. آن‌ها را به آرامی و با صبر، باز کنید و استپر پراید را از جای خود خارج کنید.

6- نصب استپر جدید

در هنگام نصب استپر جدید، مواظب باشید که سوراخ پیچ‌ها در یک ردیف قرار بگیرند. در این مرحله از تعویض استپر پراید، پیچ‌ها را سر جای خود قرار داده و قطعه را محکم کنید.

7- قراردادن همه قطعات سر جای خودشان

اگر در هنگام برداشتن استپر از محل خود، قطعه دیگری را هم باز کردید، آن را هم به سر جای خود بازگردانید.

8- اتصال دوباره باتری

زمانی که باتری خودرو جدا می‌شود، با ریست‌شدن چراغ کنترل روبرو می‌شوید. این مرحله یکی از مهم‌ترین گام‌های تعویض استپر پراید است. در انتهای نصب باتری، دقت کنید که همه‌چیز درست انجام شده باشد.

در انتها حتماً بایستی استپر جدید پراید به ECU معرفی شود.

برای نصب استپر پراید، ابتدا سر باطری خودرو را بردارید. دریچه گاز را پاک کنید و استپر موتور را در سر جای خود نصب کنید. بعد سوئیچ را 3 بار و هر بار به مدت 30 ثانیه، در حالت باز و بسته نگه دارید و بعد استارت بزنید. حتماً مواظب باشید که این 30 ثانیه در هر مرحله رعایت شود. حتماً مدنظر داشته باشید که بهترین وسیله برای تمیز کردن استپر موتور، دستمال کاغذی است.