زمان تعویض زنجیر چرخ چه زمانی است؟

تعمیر و نگهداری زنجیر یکی از اولین چیزهایی است که دارندگان موتور سیکلت باید بیاموزند. زنجیر به مرور زمان فرسوده می‌شود و نیاز به تعویض دارد. با پاره شدن زنجیر موتور سیکلت هیچ راهی برای انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها وجود ندارد. پس باید بدانید که زمان تعویض زنجیر چرخ چه موقع است. به‌طور کلی، یک موتورسیکلت که از آن به‌درستی نگهداری شود می‌تواند بین 30000 تا 480000 کیلومتر کار کند و گاهی اوقات بیشتر. این تفاوت به دلیل نوع زنجیر، نحوه سواری، مکان موتور سواری و طرز نگهداری آن است. اگر از پایان عمر زنجیر چرخ به‌موقع اطلاع پیدا کنید می‌توانید با تعمیر موتورسیکلت خود عمر مفید آن را افزایش دهید.

عمر مفید زنجیر موتور سیکلت به چه عواملی بستگی دارد؟

۱. نوع زنجیر

زنجیرهای سبک قدیمی که مهره‌های O-ring یا X ندارند به اندازه زنجیرهای مهر و موم شده مدرن دوام نمی‌آورند. تمیز نگه داشتن آنها نیز دشوارتر است. زیرا کثیفی و رطوبت می‌تواند به داخل پین‌ها و غلطک‌ها نفوذ کند. اگر دائماً تمیز نگهداشته نشوند و به‌درستی روغن‌کاری نشوند، بیشتر از 48000 کیلومتر دوام نمی‌آورند. زنجیرهای O-ring و X به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که کثیفی و رطوبت را از پین‌ها و غلتک‌ها دور نگه دارند. این زنجیرها روان‌کننده خاصی را داخل خود نگه می‌دارند. این مورد باعث می‌شود تا زنجیر شما برای مدت طولانی دوام آورد.

تعمیر موتورسیکلت خود را به کارشناسان خبره آچاره بسپارید.

• تعمیر روغن‌ریزی
• رفع مشکلات ترمز
• تعمیر و تعویض چراغ‌ها
• تعمیر ریپ زدن موتورسیکلت

درخواست خدمت

تعمیر موتورسیکلت خود را به کارشناسان خبره آچاره بسپارید.

• تعمیر روغن‌ریزی
• رفع مشکلات ترمز
• تعمیر و تعویض چراغ‌ها
• تعمیر ریپ زدن موتورسیکلت

درخواست خدمت

۲. سواری

سواری در شرایط ناهموار مانند خارج از جاده، عبور از آب و سواری در گل و شن، تمیز کردن و نگهداری زنجیر را دشوارتر می‌کند. این عوامل سبب کاهش عمر زنجیر نیز می‌شود و زمان تعویض زنجیر چرخ را تسریع می‌کند. همچنین فشار بیش از حد به زنجیر و چرخ‌ دنده‌ها به دلیل مسابقات، سرعت‌های ثابت، پیست سواری، باعث فرسودگی زنجیر می‌شود. اگر زیاد مسابقه می‌دهید، توصیه می‌شود تا موتور خود را به یک ست زنجیره و چرخ دنده باکیفیت ارتقا دهید.

۳. تعمیر و نگهداری زنجیر

ناگفته نماند که نگهداری نادرست از زنجیر باعث می‌شود عمر تعویض زنجیر چرخ کمتر شود. تمیز کردن و روغن‌کاری منظم زنجیر یکی از مهم‌ترین موارد در نگهداری آن است. بنابراین، اگر می‌خواهید اتمام عمر مفید تعویض زنجیر چرخ را به تعویق بیندازید، آن را بررسی، تمیز و روغن‌کاری کنید.

علائم خرابی و زمان تعویض زنجیر چرخ

۱. بازرسی زنجیر

بازرسی زنجیر قبل از سوار شدن، باید بخشی از بازرسی شما به عنوان چک کردن موتور سیکلت باشد. این مورد به اندازه چک کردن فشار تایر و سطح روغن مهم است.

۲. زنگ زدن زنجیر چرخ

در شرایط بارانی و رطوبت، اگر موتور سیکلت شما خیس شود و زنجیر به‌درستی روغن‌کاری نشده‌ باشد، زنجیر زنگ می‌زند. کمی زنگ‌زدگی سطح به این معنی نیست که زنجیر شما کاملاً خراب شده‌ است. اما اگر پین‌ها و غلتک‌ها نیز زنگ زده باشند، احتمالاً به این معنی است که مهر و موم‌ها خراب هستند. در این صورت، زمان تعویض زنجیر چرخ فرا رسیده است.

۳. پیچ خوردگی‌ها

به دنبال پیوندهایی باشید که گیر کرده‌اند و باعث پیچ خوردگی در زنجیره می‌شوند. این نقطه ضعف بیشتر در معرض خطر شکستن است و می‌تواند باعث سایش بیش از حد چرخ دنده شما شود. حلقه زنجیر معمولی که پیچ خورده است سر و صدای کمی ایجاد می‌کند، اما صاف است، نه درهم.

اگر زنجیر شما صدای تق تق می‌دهد یا جیرجیر می‌کند، زنگ خطر به صدا درآمده است! اگر با تمیز کردن و روغن‌کاری معمولی از شر صداها خلاص نشدید، باید آن را تعویض کنید.

۴. کشش زنجیر

کشش زنجیر در طول زمان طبیعی است. یک زنجیر می‌تواند قبل از ضعیف شدن پیوندها بیش از حد کشیده شود. می‌توان گفت استفاده از لغت «کشش» اشتباه است. زیرا موتور سیکلت شما در واقع زنجیر را آنقدر محکم نمی‌کشد که موجب کشش فلز به صورت فیزیکی شود. در عوض، سوراخ‌هایی که پیوندها را به یکدیگر متصل می‌کند، با گذشت زمان کمی بزرگ‌تر می‌شوند، بنابراین به ‌نظر می‌رسد که زنجیر منبسط می‌شود. در هر صورت، اگر متوجه شدید که دیگر نمی‌توانید زنجیر خود را با کشش مناسب تنظیم کنید، زمان تعویض زنجیر چرخ فرا رسیده‌ است. در اینجا به معرفی دو روش خوب برای بررسی کشیدگی بیش از حد زنجیر چرخ می‌پردازیم.

بررسی کشیدگی بیش از حد زنجیر چرخ

• روش ۱: ابتدا برای ایمنی، مطمئن شوید که موتورسیکلت خاموش است. سپس با یک دست، بالای زنجیر را فشار دهید تا کشش بیشتر شود. بعد از آن کشش زنجیر اطراف چرخ دنده عقب را بررسی کنید. زنجیر باید به‌طور مساوی، تمام دور چرخ دنده محکم باشد. اگر بخش‌هایی از آن شل باشد، به این معنی است که زنجیره کشیده شده‌ است.
• روش ۲: وقتی زنجیر شما جدید است باید فاصله بین 100 لینک را اندازه بگیرید. آن را یادداشت کنید و هر زمان که زنجیر را برای تمیز کردن آن بردارید دوباره اندازه‌گیری کنید. هنگامی که فقط می‌توانید 99 پیوند را در همان فضا قرار دهید، زمان تعویض زنجیر چرخ و چرخ دنده شما فرا رسیده‌ است.

چه ارتباطی بین زمان تعویض زنجیر چرخ و چرخ دند‌ه‌ها وجود دارد؟

یک قانون رایج در رابطه با زمان تعویض زنجیر چرخ وجود دارد که می‌گوید: هر بار که زنجیر خود را تعویض می‌کنید، هر دو چرخ دنده جلو و عقب را نیز تعویض کنید. بر اساس این قانون در هر 24000 کیلومتر دوام زنجیر چرخ باید چرخ دنده‌ها را تعویض کنید. اما گاهی اوقات زنجیر زودتر از موعد فرسوده می‌شود، در چنین مواردی چه باید کرد؟ باید چرخ دنده عقب خود را برای علائم فرسودگی تعمیر و بررسی کنید.

دقت کنید که اگر نسبت به تعویض زنجیر چرخ خود اقدام کنید ولی از چرخ دنده‌های قدیمی استفاده کنید، زنجیر جدید سریع‌تر فرسوده می‌شود. به همین ترتیب، اگر چرخ دنده‌های خود را بدون تعویض زنجیر تعویض کنید، هر دو دچار فرسودگی زودرس می‌شوند.

چه زمانی باید چرخ دنده‌ها را تعویض کنیم؟

از روی چهار سرنخ بسیار واضح می‌توان تشخیص داد که زمان تعویض چرخ دنده‌ها فرا رسیده‌ است.

این سرنخ‌ها عبارتند از:

1.  چرخ دنده خم شده یا تاب خورده‌ است.
2. برخی از دندانه‌های آن شکسته شده‌ است.
3.  نوک دندانه‌ها تیز و به یک نقطه می‌رسند.
4. دندانه‌ها در یک جهت خمیدگی بیشتری دارند و شکلی مانند موج ایجاد می‌کنند.

چگونه طول عمر زنجیر چرخ را افزایش دهیم؟

تعمیر، نگهداری، تمیز نگه داشتن، روغن‌کاری مناسب و تنظیم، عمر زنجیر را تا هزاران کیلومتر افزایش می‌دهد. پس از یک روز طولانی سواری‌ (بیش از 160 کیلومتر) زنجیر خود را به‌سرعت پاک کنید. سپس به آن اسپری روغن زنجیر بزنید. به‌طور کلی، شما باید بعد از سوار شدن در حالی که زنجیر هنوز گرم است، آن را روغن‌کاری کنید. این کار به روان‌کننده امکان می‌دهد تا در هر شکافی قرار بگیرد و اجازه می‌دهد تا مایع اضافی قبل از سواری بعدی تبخیر شود. شما باید زنجیر و چرخ دنده‌ها را هر 800 تا 1000 کیلومتر، یا زمانی که خیلی کثیف به‌نظر می‌رسند تمیز کنید.

علاوه بر این، همیشه باید زنجیر خود را بعد از سوار شدن در باران پاک و روغن‌کاری کنید. همچنین مراقب باشید تا موتور در گاراژ خیس قرار نگیرد. زیرا قبل از اینکه متوجه شوید زنجیر دچار زنگ‌زدگی می‌شود.

نحوه تعویض زنجیر و چرخ دنده در موتور سیکلت در 10 گام

تعویض زنجیر و چرخ دنده‌ها کار نسبتاً آسانی است. اما چند چیز در مورد آن وجود دارد که می‌تواند مشکل باشد. با طی کردن مراحل زیر نگران این بخش از کار نباشید. در صورت لزوم از یک دوست کمک بگیرید.

در ادامه مراحل بسیار سریع و ساده ارائه شده‌است.

۱. اگر برای بار اول است که نسبت به تعویض زنجیر چرخ خود اقدام می‌کنید، با دقت دفترچه راهنمای موتور سیکلت را مطالعه کنید.

۲‌. موتور سیکلت خود را روی پایه پادوک یا پایه مرکزی آن قرار دهید. این به شما امکان می‌هد چرخ عقب را بردارید. شما باید درپوش چرخ دنده جلویی را نیز بردارید. اگر اهرم دنده شما نیاز به جابجایی دارد، این کار را انجام دهید.

۳. سپس مطمئن شوید که موقعیت باس اسپلیندی که به شفت می‌پیچد کجاست. اگر در به خاطر سپردن این جزئیات مشکل دارید، از یک دوربین تلفن همراه استفاده کنید، یک عکس سریع بگیرید تا در آینده به آن مراجعه کنید.

۴. در این مرحله مهره‌ای را که یا واشر قفل دار زبانه‌ای است یا خود قفل می‌شود را بردارید. اگر زبانه است، باید از پانچ، چکش یا پیچ گوشتی برای عقب راندن زبانه استفاده کنید.

۵. یک تکه چوب بردارید و آن را از سمت چرخ عقب وارد کنید تا از چرخش چرخ جلوگیری کند. می‌توانید آن را در یک پارچه نرم بپیچید و مطمئن شوید که روی بازوی چرخشی عقب قرار می‌گیرد. اگر کمکی دارید، لازم نیست از چوب برای جلوگیری از چرخش چرخ استفاده کنید. درعوض، از او بخواهید در حالی که مهره چرخ دنده جلویی را بیرون می‌آورید، روی شکاف عقب فشار دهد.

۵. از یک آچار ضربه‌ای یا میله شکن برای جدا کردن مهره چرخ دنده جلویی خود استفاده کنید. اما فعلاً چرخ دنده را در جای خود بگذارید و چرخ عقب را بردارید.

توجه: هنگامی که چرخ را روی زمین می‌گذارید، آن را روی دو تکه چوب قرار دهید تا دیسک ترمز از زمین فاصله نگیرد. این کار به‌خوبی از خم شدن تصادفی دیسک ترمز جلوگیری می‌کند.

۶. مهره‌های چرخ دنده عقب و جلو را باز کرده و بردارید. هر دو را تعویض کنید و زنجیر را دور آن بپیچید.

۷. تنظیم کننده‌های زنجیر را در بازوهای چرخشی شل کنید. چرخ و زنجیر قدیمی را بدون اینکه مهره دوک خود را سفت کنید دوباره نصب کنید. با استفاده از ابزار زنجیر شکن، زنجیر قدیمی را اکنون جدا کنید، اما هنوز آن را از موتور جدا نکنید. در عوض، آن را به یک انتهای زنجیره جدید متصل کنید.

8. از زنجیر قدیمی استفاده کنید تا زنجیر جدید را دور چرخ دنده‌های جدید خود بکشید و سپس زنجیر قدیمی را دور بیندازید. زنجیر جدید را با ابزار پرچین خود وصل کنید.

۹. مهره چرخ‌ دنده جلو را دوباره روی آن قرار دهید. آن را با چوب در جای خود روی چرخ عقب، یا با فشار دادن شریکتان به عقب، محکم کنید. مهره را با تنظیمات گشتاور مورد نیاز موتور سیکلت خود ببندید.

۱۰. در نهایت کشش زنجیر را تنظیم کرده و محور عقب را محکم کنید. مراحل نهایی شما شامل یک بازرسی سریع است تا مطمئن شوید چیزی را از قلم نینداخته باشید. درپوش چرخ زنجیر جلو و درپوش زنجیر را دوباره نصب کنید. موتور سیکلت را برای تست رانندگی کوتاه و آهسته بیرون بیاورید و زنجیر را یک بار دیگر بررسی کنید تا مطمئن شوید همه چیز به‌درستی کار می‌کند.

علت صدا دادن زنجیر موتور سیکلت چیست؟

1. موتور سیکلت در حالت روشن و روی پایه قرار دارد

اگر موتور سیکلت شما روی پایه در حال حرکت است، زنجیر آن همیشه سر و صدای بیشتری تولید می‌کند. زیرا چرخ در هوا است و هیچ باری روی آن وجود ندارد و همین باعث شل شدن زنجیر و صدای ناشی از آن می‌شود. این صدا به دلیل این است که قدرت موتور ثابت نیست بلکه کمی ضربان دارد. این امر باعث می‌شود زنجیر بین شل و سفت بودن در نوسان باشد. به‌عبارت دیگر، چرخ دنده جلو به‌طور مداوم زنجیر را سفت و شل می‌کند که منجر به صدای سیلی و تق تق می‌شود. علاوه بر این، از آنجایی که چرخ عقب در هوا است، زنجیر در کمترین حالت خود قرار دارد و همین به افزایش صدا کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید:  علائم خرابی ترمز موتور سیکلت [5 علامت مهم]

2. کشش و تراز نامناسب

یکی از دلایل اصلی که چرا زنجیر موتور سیکلت می‌تواند پر سر و صدا باشد، کشش یا تراز نادرست زنجیر است. شلی بیش از حد به زنجیر اجازه می‌دهد تا بیش از حد بالا و پایین حرکت کند که اغلب منجر به صدای تق تق می‌شود. کتابچه راهنمای موتور سیکلت را بررسی کنید و کشش زنجیر را بر اساس توصیه‌های سازنده تنظیم کنید. درست مانند کشش نامناسب، ناهماهنگی زنجیر نیز می‌تواند باعث ایجاد صداهای مختلف شود. هنگامی که کشش را تنظیم می‌کنید، مطمئن شوید که چرخ دنده عقب کاملاً تراز است.

3. عدم تمیز کردن و روغن‌کاری

صداهای ساییدن و به‌ هم خوردن زنجیر موتورسیکلت معمولاً به این معنی است که کثیف است یا به‌اندازه کافی روغن‌کاری نشده‌ است.

زنجیر را با برس و نفت سفید یا اسپری چربی زدای زنجیره به‌دقت تمیز کنید. سپس آن را پاک کرده و مقداری روان‌کننده زنجیر به آن بزنید. در بیشتر موارد این تعمیر و نگهداری ساده می‌تواند نویز زنجیره را از بین ببرد.

۴. زنجیر با پوشش چرخ دنده یا حفاظ زنجیر درگیر می‌شود

باید بررسی کنید که زنجیر با پوشش چرخ دنده یا محافظ زنجیر تماس نداشته باشد. اگر یکی از آنها خم شود، حتی می‌تواند به زنجیر برسد و صدای جیر جیر ایجاد کند.

۵. زنجیر زنگ زده یا فرسوده است

زنجیر موتور سیکلت برای همیشه دوام نمی‌آورد. هر زنجیر حد سایش خاص خود را دارد. اگر از این حد فراتر رود، زنجیر بسیار پر سر و صداتر می‌شود. علاوه بر سایش بیش از حد، زنگ‌زدگی زنجیر موتور سیکلت نیز می‌تواند آن را بسیار بلندتر کند. حتی می‌تواند باعث پاره شدن زنجیر شود. بنابراین، برای ایمن ماندن و کاهش صدا، توصیه می‌شود زنجیر را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را تعویض کنید. مطمئناً زنجیرهای جدید نیز تا حدودی پر سر و صدا هستند. اما به‌عنوان یک قانون کلی، این صدا نباید در هنگام سواری قابل توجه باشد.

در برخی مواقع صدای چرخ زنجیر موتور سیکلت ممکن است توسط چرخ دنده‌های فرسوده ایجاد شود.

۶. چرخ دنده‌های فرسوده

اگر چرخ‌دنده‌ها خم یا فرسوده شوند، زنجیر نمی‌تواند کاملاً دندان‌های آن‌ها را درگیر کند. یکی دیگر از مشکلات رایج زمانی رخ می‌دهد که یک زنجیر جدید روی چرخ دنده‌های فرسوده نصب می‌شود. زیرا آنها معمولاً کاملاً جا نمی‌شوند. این عدم تطابق بین چرخ دنده‌ها و زنجیر می‌تواند صدای زیادی ایجاد کند. به همین دلیل است که توصیه می‌شود چرخ دنده و زنجیر را همزمان تعویض کنید.

۷. مهره چرخ زنجیر جلو شل شده‌ است

اگر چرخ دنده جلویی موتور سیکلت صدا ایجاد می‌کند، می‌تواند ناشی از شل بودن مهره چرخ دنده باشد. درپوش چرخ دنده را باز کرده و با حرکت دادن آن به پهلو، چرخ دنده جلویی را بررسی کنید. اگر بازی دارد، باید فورا سفت شود. گشتاور مورد نیاز معمولاً در دفترچه راهنمای سرویس ذکر شده است. ممکن است بخواهید پیچ‌های چرخ دنده عقب را نیز بررسی کنید.

8. سر و صدا از جای دیگری می‌آید

اگر نمی‌توانید منبع صدا را پیدا کنید، باید یک قدم جلوتر بروید، زیرا قطعات متحرک زیادی در اطراف زنجیره وجود دارد که می‌توانند صدا ایجاد کنند. این صداهای مکانیکی را اغلب می‌توان با نویز زنجیره‌ای اشتباه گرفت. برخی از این صداها طبیعی در نظر گرفته می‌شوند، در حالی که برخی دیگر نشانه‌های خرابی هستند. یکی از رایج‌ترین آنها صدای بلبرینگ شفت خروجی است.

شفت لرزش را به چرخ دنده جلو و در نهایت به زنجیر می‌رساند. به همین دلیل است که علامت خرابی بلبرینگ شفت خروجی معمولاً صدای زنجیره است. علاوه بر این گیربکس، بلبرینگ کلاچ، زنجیر اصلی یا زنجیر زمان نیز ممکن است دچار مشکل شده و انواع مختلفی از صدا را تولید کند.

چگونه می‌توانیم از صدا دادن زنجیر موتور سیکلت خود جلوگیری کنیم؟

در ادامه یک راهنمای گام به گام برای جلوگیری از ایجاد صدای زنجیر موتور سیکلت آورده شده‌ است.

1. مطمئن شوید که زنجیر با پوشش چرخ دنده یا حفاظ زنجیر تماس نداشته باشد.
2. زنجیر را تمیز و روغن‌کاری کنید.
3. کشش و تراز زنجیر را تنظیم کنید. در صورت لزوم مهره چرخ دنده جلو را ببندید و پیچ‌های چرخ دنده عقب را ببندید.
4. زنجیر و چرخ دنده‌ها را در صورت فرسوده بودن تعویض کنید.
5. زنجیر اولیه و گیربکس را از نظر نقص بازرسی کنید.
6. دوچرخه خود را نزد یک متخصص ببرید.
7. صدای زنجیر موتور سیکلت پس از تنظیم نیز نشانه‌ای از اشتباه بودن کشش یا تراز زنجیر است. کتابچه راهنمای خود را برای روش اندازه‌گیری صحیح و میزان شلی زنجیره توصیه شده مجدداً بررسی کنید. فراموش نکنید که کشش را در نقاط بیشتری روی زنجیر بررسی کنید. زیرا معمولاً قسمت‌های بیشتری وجود دارد که خیلی شل یا خیلی سفت در زنجیر هستند. اگر نمی‌توانید منبع صدا را تعیین کنید، بهترین کار این است که موتور سیکلت خود را نزد یک متخصص ببرید‌.

علت تاب برداشتن زنجیر موتور سیکلت چیست؟

از آنجایی که هر موتور سیکلت با مشخصات خاص خود از دیگری متمایز می‌شود، برخی از موتورسواران به اشتباه زنجیر موتور سیکلت را بیش از حد سفت می‌کنند. وقتی زنجیر موتور سیکلت سفت باشد، ممکن است چندین اتفاق بیفتد. اولاً، یک زنجیر محکم باعث می‌شود که چرخ دنده‌ها خیلی سریعتر فرسوده شوند. سفت بودن زنجیر فشار بیشتری نسبت به‌حالت معمولی به آن‌ها وارد می‌کند. این فشار منجر به ساییدگی دندانه‌ها و احتمالاً خم شدن یا تاب برداشتن چرخ‌دنده‌ها می‌شود. موتور برای جبران سفتی زنجیر باید سخت‌تر کار کند. زنجیر از طریق چرخ دنده جلو با موتور ارتباط غیر مستقیم دارد. چرخ دنده جلو برای چرخاندن زنجیر باید سخت‌تر کار کند که در نهایت به این معنی است که موتور در آن شرایط سخت‌تر کار می‌کند.

در پایان

در این مقاله در مورد زمان تعویض زنجیر چرخ صحبت کردیم. همچنین به دلایل صدا دادن زنجیر موتور سیکلت پرداختیم. به‌خاطر داشته باشید که اقدامات لازم برای تعویض زنجیر چرخ باعث می‌شود تا مدت طولانی‌‌تری دوام بیاورد. همچنین علائم خرابی و زمان تعویض زنجیر چرخ شرح داده شد. علت صدا دادن زنجیر موتور سیکلت و رفع آن را نیز بررسی کردیم که با خواندن آن از رفتن به تعمیرگاه بی‌نیاز خواهید شد.