آموزش تعمیر رله مشعل گازی
رله مشعل گازی یک برد الکترونیکی روی مشعل است که وظیفه آن، کنترل فعالیت‌های مشعل با توجه به علائم دریافتی از مشعل و دیگ محسوب می‌شود. رله مشعل گازی برخلاف رله مشعله گازوییلی که الکترونیکی- مکانیکی است، کاملا الکترونیکی بوده و انواع مختلفی از جهت برند، مدل و تا حدودی عملکرد دارد. سیگنال دریافتی از ترموستات روی دیگ، به‌وسیله مشعل گازی باعث فرستادن دستور از برد رله برای روشن و خاموش کردن مشعل می‌شود.
علاوه‌بر این، رله مشعل با توجه به علائم قطعات کنترل‌کننده شعله و جرقه، تصمیم می‌گیرد که مشعل را خاموش یا روشن کند. به عبارت دیگر، رلۀ سالم مثل یک اپراتور عمل کرده و در درجه حرارت مشخص‌شده، مشعل را با ایجاد جرقه روشن و خاموش می‌کند.
مشعل گازی همچنین وظیفه حفظ ایمنی موتورخانه و مشعل و قطع جریان گاز در مواقعی که قطعات مشعل ایراد دارند را برعهده دارد. شاید این سوال به ذهنتان برسد که اگر مشعل خراب شد چکار کنیم؟ با این مقاله از مجله آچاره همراه باشید تا با آموزش تعمیر رله مشعل گازی، اطلاعات مهم در این مورد را یاد بگیریم.
رله مشعل گازی چگونه کار می‌کند؟
رله مشعل‌های گازی از لحاظ عملکردی به 2 قسمت تک‌فاز و دوفاز تقسیم می‌شوند. رله روی پایه رله با سیم‌کشی‌های بسیار دقیق نصب می‌شوند. در این سازوکار، یک عدد یون یا میله، پیغام وجود یا عدم وجود شعله و آتش را توسط یک سیم به رله انتقال داده و درصورت عدم وجود شعله، فرمان مقتضی از سمت رله داده خواهد شد. اگر شعله وجود نداشته باشد، میله یون مشعل، علامت را به رله منتقل می‌کند و رله فرمان نیز دستور ایجاد جرقه را به ترانس جرقه می‌فرستد.
فاصله‌ای که باید بین میله یون تا اتصال بدنه باشد، حدود 3 میلیمتر است. با توجه به تنظیمات دستی ترموستات، اگر شعله وجود داشته باشد، رله سریعا اقدام به قطع جریان گاز و خاموش کردن شعله در سقف دمای تعیین‌شده می‌کند. اگر شعله خاموش شود و سپس افت درجه و حرارت دیگ و بویلر اتفاق بیفتد، رله از طریق ترموستات روی دیگ متوجه این کاهش دمای بویلر و دیگ می‌شود. سپس در دمای مشخص، تشکیل جرقه و وصل جریان گاز را انجام می‌دهد و درنهایت شعله تشکیل می‌شود.
اگر یون و سنسور مشعل دچار عیب و ایراد باشد، خرابی پرشر گاز، هوا و سایر قطعات، رله مشعل را خاموش می‌کنند. البته این احتمال هم وجود دارد که در برخی موارد، عملکرد رله مشعل گازی هم با خطا مواجه شود. اگر این مورد رخ داد باید حتما نسبت به تعویض رله اقدام کنید. ولی به‌طور کلی، سرویس به‌موقع و منظم و تعمیر مشعل موتورخانه باعث کاهش خرابی و نیاز کمتر رله به تعمیر یا تعویض می‌شود. برای تشخیص عیب‌یابی می‌توانید آموزش تعمیر رله مشعل گازی را یاد گرفته یا با متخصص تماس بگیرید تا آنها این‌کار را برای شما انجام دهند. کارشناسان مجرب آچاره به این منظور همیشه در کنار شما خواهند بود.
آموزش تعمیر رله مشعل گازی
در موارد متعدد و زیادی، خرابی رله باعث ایجاد اختلال در عملکرد مشعل گازی می‌شود. برای برطرف کردن این اختلال 2 راه وجود دارد. آن هم این است که رله مشعل گازی را تعمیر یا تعویض کنیم. البته با در نظر گرفتن هزینه‌های تعمیر رله می‌توان گفت که این مورد کمتر رایج است و زیاد انجام نمی‌شود. بنابراین با توجه به مقایسه هزینه‌های تعمیر و تعویض و قیمت خرید و تعمیر مشعل در موارد زیادی، می‌توان نتیجه گرفت که تعویض خیلی مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
آموزش تعمیر رله مشعل گازی اغلب برای رله‌های گران و سه‌فاز انجام می‌پذیرند. رله‌های خارجی ساترونیک، زیمنس و هانیول از مشعل‌های خارجی هستند که با توجه به قیمتی که دارند، قطعا ارزش تعمیر هم دارند. در این بین، رله‌های ایرانی نیز کیفیت خوب و مناسبی دارند و قیمت آنها نیز منصفانه و معقول است. همین دلایل هم باعث می‌شود که هنگام خرابی مشعل، کمتر کسی به فکر تعمیر آن باشد.
تست پایه و سیم‌بندی رله مشعل در کنار عیب‌یابی برد مشعل گازی، از اقدامات معمولی است که هر تعمیرکاری باید آنها را انجام دهد. قیمت تقریبا پایین رله مشعل‌های گازی ایرانی باعث شده است که اغلب هنگام خرابی، نسبت به تعویض آنها اقدام کنند و کمتر کسی در این شرایط به تعمیر فکر می‌کند.
علائم ریست شدن رله مشعل گازی چیست؟
گاهی اوقات مشکلات مربوط به مشعل گازی میتواند به خاطر ریست شدن رله باشد. وظیفه رله در موتورخانه این است که کنترل حرارت و روشن و خاموش شدن مشعل گازی را برعهده داشته باشد. وقتی که مشکل از رله است، مشاهده می‌کنید که سیستم شما برای مدت کوتاهی روشن و سپس خاموش می‌شود. ریست شدن مشعل گازی میتواند به خاطر خرابی و فرسودگی رله یا پایه آن نیز باشد که به کمک یک تعمیرکار برطرف خواهدشد. علل و نحوه تعمیر مشعل گازی شامل این موارد هستند:
کافی نبودن فشار
علت:
- کثیف بودن فیلتر
- کم بودن فشار شبکه گاز
- از تنظیم خارج شدن کلید فشار گاز یا معیوب شدن آن
رفع عیب:
- فیلتر را تمیز کنیم
- کلید را تنظیم یا تعویض کنیم
زیاد بودن صدای مشعل
علت:
- لق خوردن دریچه تنظیم هوا
- محکم نبودن دریچه تنظیم درجه هوا در جای خود
- معیوبی یاتاقان‌های موتور
رفع عیب:
- لقی دریچه را برطرف کنیم
- موتور را درست نصب کنیم
- تعویض یاتاقان‌های موتور
- بادزن را در جایش محکم کنیم
مطلب پیشنهادی: تنظیم مشعل گازی ایران رادیاتور
خاموش شدن مشعل حین کار
علت:
- تنظیم نبودن شعله
- باز نشدن شیر گاز مغناطیسی و عملکرد نادرست ترانسفورمر جرقه
- زیاد بودن فاصله بین الکترودها
رفع عیب:
- جریان هوا و گاز را تنظیم کنیم
- فاصله بین الکترودها را درست کنیم
- ولتاژ را تقویت کنیم
جرقه نزدن
علت:
- خراب شدن ترانسفورمر جرقه
- خرابی رله
- اتصال کوتاه شدن الکترودهای جرقه یا خراب بودن آنها
- معیوب شدن کابل‌های جرقه
رفع عیب:
- ترانسفورمر جرقه را تعویض کنیم
- رله را تنظیم کنیم
- الکترودها را تعویض یا تنظیم کنیم
- کابل‌های جرقه را تنظیم کنیم
علت ریست شدن رله مشعل گازی
علت:
یکی از چالش‌های رایج در سیستمهای حرارتی با مشعل گازی، مشکل ریست شدن مکرر رله کنترل است که میتواند ناشی از چندین عامل فنی باشد. در سیستمهای مدرن، این مشکل معمولاً با کدهای خطای خاصی همراه است که نیاز به بررسی دقیق دارد.
عمل نکردن ترانسفورمر جرقه‌زن از دلایل اصلی این اختلال محسوب می‌شود. ترانسفورمر به عنوان منبع تولید ولتاژ بالا برای ایجاد جرقه عمل می‌کند و در صورت خرابی، مدار کنترل مشعل قادر به تشخیص شروع فرآیند احتراق نخواهد بود. این وضعیت ممکن است به دلیل اتصال کوتاه در سیم پیچ‌های ثانویه، شکستگی عایق یا نوسانات شدید ولتاژ ورودی رخ دهد. اندازهگیری مقاومت سیم پیچ‌ها و تست خروجی ولتاژ بالا میتواند سلامت ترانسفورمر را تأیید کند.
تنظیم نبودن فاصله بین الکترودها نیز از عوامل تأثیرگذار است. فاصله نامناسب الکترودهای جرقه‌زن و حسگر شعله میتواند منجر به ایجاد جرقه‌های ضعیف یا عدم تشخیص صحیح شعله شود. این مشکل معمولاً با مشاهده جرقه‌های نامنظم یا تغییر رنگ شعله قابل تشخیص است. تنظیم دقیق فاصله الکترودها مطابق با دستورالعمل سازنده و تمیز کردن سطح آنها از کربن و رسوبات، میتواند این مشکل را برطرف کند.
تنظیم نبودن شعله به عنوان یکی دیگر از عوامل مهم مطرح می‌شود. فشار نامناسب گاز، مسدود بودن نازل‌ها یا اختلال در نسبت هوا به سوخت میتواند باعث ایجاد شعله ناپایدار شود. در این شرایط، مشعل ممکن است به صورت متناوب روشن و خاموش شود. بررسی فشار گاز ورودی، تمیز کردن نازل‌ها و تنظیم دمپر هوای احتراق از جمله اقدامات ضروری برای رفع این مشکل است.
باز نشدن شیر مغناطیسی گاز نیز میتواند در این اختلال نقش داشته باشد. این مشکل معمولاً به دلیل نقص در سیم پیچ شیر، اتصالات معیوب یا اختلال در سیگنال‌های کنترلی رخ می‌دهد. تست شیر با استفاده از دستگاه مولتی‌متر و بررسی اتصالات مربوطه میتواند به تشخیص دقیق این مشکل کمک کند. در برخی موارد، وجود ناخالصی در گاز نیز میتواند باعث گیرکردن مکانیکی شیر شود.
برای تشخیص دقیق‌تر، استفاده از دستگاه‌های تست مدار کنترل و بررسی پارامترهای عملکردی سیستم توصیه می‌شود. در سیستمهای پیشرفته، تحلیل داده‌های ثبت شده در حافظه دستگاه میتواند به شناسایی الگوی خرابی کمک کند. توجه به این نکته ضروری است که برخی از این مشکلات ممکن است به صورت ترکیبی رخ دهند و نیاز به بررسی سیستماتیک تمام اجزا داشته باشند.
رفع عیب:
در مورد عملکرد نامناسب شیر مغناطیسی گاز، موضوع فراتر از صرفاً افت ولتاژ شبکه است. این مشکل ممکن است ناشی از عوامل متعددی باشد که باید به دقت بررسی شوند. سیم پیچ شیر مغناطیسی باید با استفاده از اهم متر تست شود تا از سلامت آن اطمینان حاصل گردد. مقاومت سیم پیچ باید مطابق با مقادیر استاندارد اعلام شده توسط سازنده باشد. همچنین اتصالات برق شیر باید از نظر شل بودن یا خوردگی بررسی شوند. در برخی موارد، وجود ذرات فلزی یا آلودگی در هسته شیر میتواند باعث گیرکردن مکانیکی شود که نیاز به تمیزکاری تخصصی دارد.
تنظیم فاصله الکترودها فرآیندی حساس است که دقت زیادی می طلبد. فاصله استاندارد معمولاً بین 3 تا 5 میلیمتر متغیر است و باید دقیقاً مطابق دستورالعمل سازنده تنظیم گردد. نکته مهم این است که الکترودها باید کاملاً تمیز باشند و هیچگونه کربن یا رسوبی روی سطح آنها وجود نداشته باشد. زاویه قرارگیری الکترودها نیز اهمیت دارد و باید طوری تنظیم شود که جرقه به بهترین شکل ممکن ایجاد گردد. در برخی مدلها، نیاز است موقعیت الکترود حسگر شعله نیز همزمان تنظیم شود.
تنظیم شعله به معنی ایجاد تعادل دقیق بین گاز و هوا است که نیازمند مهارت فنی ویژهای میباشد. فشار گاز ورودی باید با استفاده از مانومتر اندازهگیری و با مقادیر توصیه شده توسط سازنده مقایسه شود. نسبت هوا به گاز باید طوری تنظیم گردد که رنگ شعله به آبی متمایل باشد و زبانههای زرد یا نارنجی دیده نشود. دمپر هوای احتراق باید به آرامی و در حین کارکرد مشعل تنظیم شود تا بهترین ترکیب احتراق حاصل گردد. در سیستمهای پیشرفتهتر، ممکن است نیاز به کالیبراسیون سنسورهای اکسیژن یا تنظیمات نرمافزاری باشد.
چرا مشعل گازی خاموش می‌شود؟
خاموش شدن مشعل‌های گازی دلایل مختلفی دارد. از جمله دلایل آن می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- خرابی رله
- برعکس بودن نازل
- متصل نبودن سیم اتصال زمین یا همان سیم ارت
- مشکل در کنترل‌کننده‌های شعله
- مشکل در اجزای سیستم سوخت‌رسانی
- مشکل در نوع شعله تشکیل‌شده در مشعل
- مشکل در کارکرد دودکش دیگ
- اتصال الکترود به بدنه
- مشکل در اجزای سیستم هوارسانی
- مشکل در تنظیمات کنترل‌کننده‌های فشار هوا و سوخت
- مشکل در سیستم جرقه‌زنی
- مشکل در کنترلر اصلی مشعل
اگر مشعل روشن شد و بعد از مدت کمی خاموش شد، چکار کنیم؟
احتمالا شما هم با این مشکل مواجه شده‌اید که مشعل روشن شده ولی کمی بعد، خاموش می‌شود. علت این اتفاق میتواند به خاطر تمام شدن سوخت یا سوراخ بودن لوله‌ها و شیرها باشد. برای رفع این مشکل باید منبع گازوئیل را چک کنید و آن را پر کنید. همچنین باید درصورت سوراخ بودن لوله‌ها، سوراخ را پیدا کرده و آن را برطرف کنید.
نتیجه‌گیری
در این مقاله از مجله آچاره سعی کردیم تا آموزش تعمیر رله مشعل گازی و کارکرد آن را خدمت شما ارائه دهیم. خرابی رله مشعل‌ها عوامل زیادی دارد که سعی کردیم تعدادی از آنها را نام برده و راهنمای حل آنها را نیز توضیح دهیم. امیدواریم که این مقاله به اندازه کافی برایتان کارآمد باشد. ممنون از همراهی شما.
