6 علت سیاه شدن ناخن شست پا و راه‌های درمان آن

باید اعتراف کنیم که ما، آن‌قدری که به سلامت دست و ناخن‌های دستانمان اهمیت می‌دهیم، نگران پاها و ناخن‌های پا نیستیم؛ و با پوشیدن کفش‌های نامناسب و عدم رسیدگی به آن‌ها، بستر آسیب دیدن یا عفونت کردنشان را فراهم می‌کنیم. یکی از مشکلاتی که برای ناخن‌ها پیش می‌آید، تغییر رنگ آن‌هاست. ما در این مقاله می‌خواهیم در خصوص علت سیاه شدن ناخن شست پا، که یکی از مشکلات رایج ناخن است، صحبت کنیم. اگر این مشکل را دارید یا در گذشته داشته‌اید، همراه ما باشید تا علت ایجاد، و راه‌های درمان آن را با هم بررسی کنیم.

۶ علت رایج سیاه شدن ناخن شست پا

علت سیاه شدن ناخن شست پا، می‌تواند خیلی پیش پا افتاده، یا بسیار جدی و حساس باشد. اگر شما هم این مشکل برایتان پیش آمده، علت‌های بروز آن را بشناسید. 

اگر به‌طور دقیق نمی‌دانید چه چیزی باعث تغییر رنگ ناخن شده، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص درستی برای وضع ناخن‌هایتان بدهد.

۱. ترومای تکراری

همانطور که همیشه گفته شده است، پا قلب دوم ماست و پوشش پا، اهمیت زیادی در سلامتی آن دارد. پوشیدن کفش‌های نامناسب، می‌تواند باعث شود که مدام ناخن شما تغییر رنگ بدهد. به این وضعیت ترومای تکراری گفته می‌شود.

فشار زیاد روی ناخن‌های پا به‌علت پوشیدن کفش‌های نامرغوب، مانند پوشیدن کفش‌های تنگ و پاشنه‌دار برای ساعات طولانی، مشکلات متعددی مانند ایجاد کبودی یا لخته‌های خون زیر ناخن می‌شود. این وضعیت، یکی از دلایل سیاه شدن ناخن پا است.

اگر سیاه شدن ناخن کم باشد و فشار خیلی زیادی روی پا قرار نگرفته باشد، به مرور زمان و با رشد ناخن، سیاهی آن از بین می‌رود و نیازی به درمان نیست. در موارد پیچیده‌تر، مثلا زمانی که سیاهی ناخن خیلی بیش از حد بود و ناخن کنده شد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

مطلب پیشنهادی:قارچ ناخن (اونیکومایکوزیس)

۲. سیاه شدن ناخن شست پا به علت ضربه خوردن

گاهی اوقات سیاه شدن ناخن شست پا به خاطر این است که ضربه ناگهانی و سنگینی به آن قسمت وارد شده است. برخی خانم‌های خانه دار ممکن است حین  نظافت منزل و انجام کارهای خانه با چیزهایی مثل افتادن درب قابلمه و یا ماهیتابه روی ناخن مواجه شده باشند. اگر جسمی سنگین روی پا بیفتد، رگ‌های خونی زیر ناخن پاره می‌شوند و همان‌جا زیر ناخن، خونریزی رخ می‌دهد. 

ناخن آسیب دیده، درد می‌گیرد و حسابی کبود می‌شود. در چنین مواقعی، حتما لازم است که پزشک ناخن شما را بررسی کند تا خون را از زیر ناخن بکشد یا داروهای لازم را برایتان تجویز کند.

۳. عفونت‌های قارچی و باکتریایی

عفونت‌ها، از دیگر علت‌های سیاه شدن ناخن شست پا هستند. به طور کل، عفونت باعث زرد شدن ناخن شست پا یا سفید شدن آن می‌شود، اما اگر زیر ناخن و نزدیک به ناحیه آسیب دیده، کثیف باشد، ناخن سیاه می‌شود. 

از آن‌جا که جوراب و کفش رطوبت در پا ایجاد می‌کنند، محیط خوبی برای شکل گرفتن قارچ و عفونت می‌شود. اگر ساعات طولانی کفش به پا دارید، بهتر است پاپوش مناسبی انتخاب کنید و در صورت عفونت، حتما با تجویز پزشک داروهای مناسب استفاده کنید تا این مشکل برطرف شود.

۴. ملانوما

در برخی موارد، تغییر رنگ ناخن شست پا می‌تواند به خاطر ملانوما باشد. ملانوما، شدیدترین نوع سرطان پوست است. این بیماری، موجب ایجاد شدن لکه‌ها و لخته‌های خون در جای جای پوست است. بعضی وقت‌ها هم، این لخته‌ها در بستر ناخن ایجاد می‌شوند و کاری می‌کنند که ناخن تیره به‌نظر برسد.

ملانوما، به تدریج و آرام شکل می‌گیرد و هیچ علائم دیگری به همراه ندارد؛ بنابراین، در مراحل اولیه، علت بروز مشکل قابل تشخیص نیست.

۵. تغییر رنگ پوست

پوست انسان‌ها، به دلایلی چون کهولت سن یا بیماری‌های مختلف، به مرور زمان تغییر می‌کند.اگر پوست شما تیره باشد، زیر ناخن‌ها تیره‌تر به‌نظر خواهد رسید. البته باید حواستان باشد که اگر علت سیاه شدن ناخن شست پا صرفا به خاطر تغییر رنگ پوست باشد، تمامی ناخن‌هایتان باید به این رنگ در بیایند. اگر فقط یک ناخن است، مشکل چیز دیگری است.

۶. مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای

اگر مشکل از کفشتان نیست، ضربه‌ای به ناخنتان وارد نشده و این مشکل هیچ ربطی به تغییر رنگ پوستتان ندارد ولی بیماری‌های زمینه‌ای دارید، به احتمال خیلی زیاد زمینه‌ساز بروز این مسئله همان بیماری‌ها هستند. بیماری‌هایی از قبیل: 

• دیابت
• مشکلات کلیوی
• مشکلات قلبی
• آنمیا

شما با رسیدگی به این مشکلات و کنترل آن‌ها با دارو و رژیم مناسب، می‌توانید به مشکل ناخن پایتان هم رسیدگی کنید.

درمان علت سیاه شدن ناخن شست پا

درمان این مشکل، با توجه به علت ایجاد شدن آن فرق می‌کند. اگر وسیله‌ای سنگین روی پا افتاده باشد، پزشک معالج با سوراخ کردن سطح ناخن، خون را بیرون می‌کشد تا از فشار روی پا کاسته، و دردتان کمتر شود.

در صورت گسترش عفونت زیر ناخن و شدت گرفتن درد، پزشک معالج با تجویز پماد و آنتی‌بیوتیک، به خشک شدن عفونت و کاهش درد کمک می‌کند.

اگر مشکل شما ترومای مکرر باشد، یعنی به‌واسطه کفش تنگ و نامرغوب ایجاد شده باشد، پزشک از شما می‌خواهد که به پا استراحت دهید و کفش‌های مناسبی تهیه کنید. مشکلاتی چون دیابت و بیماری‌های دیگر، باید حتما توسط پزشک مربوط به آن حوزه بررسی شود. پزشک، با داروها و تجویز رژیم مناسب برای شما، کاری می‌کند که مشکل برطرف شود.

خیلی وقت‌ها عفونت‌های قارچی، در صورت حاد نبودن، نیاز به مراجعه به پزشک ندارند و استفاده از پمادهای مربوطه کم کم ناخن را درمان می‌کند. اما اگر بعد از چند روز متوجه شدید که وضعیت بهبود پیدا نکرده و درد همچنان برقرار است، به پزشک مراجعه کنید.

عوارض ناشی از سیاه شدن ناخن شست پا

اگر این مشکل به‌خاطر عفونت ایجاد شده باشد، مانند هر عفونت دیگری باید به آن رسیدگی شود وگرنه در بدن پخش می‌شود و در بدترین حالت، ممکن است منجر به قطع انگشتتان شود. 

اگر این مشکل به علت سرطان پوست، بیماری‌هایی چون دیابت یا عفونت ایجاد شده باشد، رسیدگی به آن بسیار ضروری است. اما اگر به‌خاطر ضربه جسم سخت با پا و یا کفش نامناسب ایجاد شده باشند، نگران کننده نیست و با کمی رسیدگی رفع می‌شود.

راه‌های پیشگیری از تغییر رنگ و سیاه شدن ناخن شست پا

همیشه نمی‌توان از بروز این مشکل پیشگیری کرد؛ اما، راهکارهایی هستند که می‌توان به کمک آن‌ها ریسک تغییر رنگ ناخن‌ها را کاهش داد. برای این که به سلامت پاهایتان کمک کنید، این اقدامات را پیش بگیرید:

• کرم ضدآفتاب فقط مختص دست و صورت نیست. اگر در تابستان و بهار صندل به پا می‌کنید، حتما به پاهایتان هم کرم بزنید که آن‌ها را از شر اشعه‌های خطرناک حفظ کنید.
• کفش‌های مناسب بپوشید. اگر ساعات طولانی سر کار هستید، به‌جای کفش‌های ناراحت و تنگ و پاشنه‌دار، از کتونی‌های راحتی که دقیقا اندازه پایتان هستند استفاده کنید.
• کفش بزرگتر از پایتان نپوشید. نه فقط کفش تنگ، بلکه کفش گشاد هم برای پا مناسب نیست.
• اگر از حمام‌های عمومی استفاده می‌کنید، مثلا دوش‌های استخر، پاپوش مناسب بپوشید.
• بیماری‌های زمینه‌ای چون دیابت را درمان کنید.

مطلب پیشنهادی:اقدامات لازم قبل از کاشت ناخن

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر خیلی ناگهانی و بی‌دلیل ناخن پایتان سیاه شده و درد هم دارد، لابد مشکلی پیش آمده. در این مواقع، استفاده از پمادها و درمان‌های خانگی فایده‌ای ندارند و باید حتما پزشک شما را ببیند و ریشه مشکل را پیدا کند.

اگر پا ضربه خورده باشد و ناخن سیاه شده باشد، در صورتی که وضع نگران‌کننده‌ای نداشته باشد، به مرور زمان و با رشد ناخن، مشکل هم رفع می‌شود.

درمان‌های خانگی برای رفع تیرگی ناخن

همانطور که گفتیم، بعضی مشکلات را در خانه هم می‌توانید درمان کنید و نیاز به پزشک ندارند. در ادامه در خصوص درمان‌های خانگی بهتان می‌گوییم.

1. یخ: کمی یخ توی پلاستیک بریزید، یا کمپرس یخ را بردارید. برای این که سرمای یخ یک‌دفعه به پا منتقل نشود، آن را در یک حوله یا پارچه بپیچید و روی قسمت مورد نظر بگذارید. پایتان را روی زمین نگذارید. بهتر است پا ارتفاعی بالاتر از سطح قلب داشته باشد. با این کار ورم کاهش یافته و انعقاد خون از بین می‌رود. این کار را حدود ۱۵ الی ۲۰ دقیقه، و در فواصل زمانی ۲ یا ۳ ساعته انجام دهید. 
2. آب گرم: اگر عفونت قارچی دارید، لازم است که آن را ضدعفونی کنید. در یک لگن، کمی آب ولرم و چند قطره بتادین بریزید و روزانه ۲ الی ۳ بار، هر دفعه ۱۵ دقیقه، پاها را در این محلول بگذارید. سپس خوب خشک کنید. این کار عفونت را می‌خشکاند و در صورت وجود درد، از آن می‌کاهد.
3. روغن‌های گیاهی: این روغن‌ها، در از بین بردن کبودی ناخن شست پا و کاهش التهاب آن اثر خوبی دارند. روغن‌های مختلف، خواص متفاوتی دارند. مثلا، روغن نعناع، درد و ورم را کم می‌کند و روغن اکالیپتوس، چنانچه پا عفونت کرده باشد و بوی بد بدهد، از بو می‌کاهد. بهترین روغن‌هایی که می‌توانید استفاده کنید، روغن نعناع، اسطوخودوس، بابونه و روغن اکالیپتوس‌اند. برای استفاده، روغن را رقیق کنید و روی ناخن بگذارید یا مانند روش قبلی، کمی از روغن را در آب گرم بریزید و پای خود را دو الی سه بار، به مدت ۱۵ دقیقه داخل آن قرار دهید. 
4. آب نمک: ترکیب ساده‌ی آب و نمک، می‌تواند التهاب شما را تا حد خوبی کم کند. نمک خاصیت ضدعفونی‌کننده دارد و از دردتان کم می‌کند. پای خود را در محلول آب نمک قرار دهید. ۱۰ دقیقه برای این کار کافیست. با ۲ الی ۳ بار تکرار این کار در روز، دردتان تا حد خوبی کم می‌شود.
5. زردچوبه: زردچوبه ضدالتهاب است و برای انواع التهابات و تورم‌ها اثرگذار است. اگر ناخن‌هایتان کبود شده یا انگشتان به خاطر کفش نامناسب آسیب دیده‌اند، کمی آب و زردچوبه روی آن بمالید.