عمر باتری پنل خورشیدی چقدر است؟
تا به حال شده وسط یک کار مهم برق خانه‌تان قطع شود و به این فکر بیفتید که کاش راهی بود تا همیشه انرژی در دسترس داشته باشید؟ در کشورهای توسعه‌یافته، خیلی‌ها برای همین دغدغه سراغ نصب پنل‌های خورشیدی می‌روند. حالا شما هم اگر اولین بار است که می‌خواهید این مسیر را امتحان کنید، طبیعی است که بپرسید باتری پنل خورشیدی دقیقاً چیست، چه عملکردی دارد و چقدر عمر می‌کند؟
بررسی نقش باتری در عملکرد و عمر پنل خورشیدی
شاید برای شما جالب باشد بدانید نوری که تنها در حدود یک ساعت و نیم به سطح زمین می‌تابد، انرژی کافی برای تامین نیاز کل جهان در یک سال را دارد. همین موضوع نشان می‌دهد چرا انرژی خورشیدی چنین ظرفیت بزرگی برای آینده‌ای روشن دارد. حالا بیایید ببینیم پنل‌ها دقیقاً چه می‌کنند و از بازه عمر مفیدی برخوردار هستند؟
زمانی که خورشید می‌تابد، فوتون‌های نور به سطح پنل خورشیدی می‌رسند. فوتون‌ها الکترون‌ها را از اتم‌های سیلیکون جدا کرده و این الکترون‌ها شروع به حرکت می‌کنند. همین حرکت جریان الکتریکی را شکل می‌دهد. جریان تولیدشده به لبه‌های پنل می‌رسد و از طریق سیم به اینورتر هدایت می‌شود.
اینورتر جریان مستقیم (DC) را به جریان متناوب (AC) تبدیل می‌کند؛ یعنی همان نوع برقی که شما روزانه در خانه یا محل کار خود استفاده می‌کنید. اگر تولید بیشتر از مصرف باشد، انرژی اضافی وارد شبکه می‌شود و امکان فروش برق به دولت را خواهید داشت. زمانی که می‌خواهید از انرژی خورشیدی به منظور فوق استفاده کنید؛ لازم است از باتری‌های مناسب کاربری سیستم راه‌اندازی شده انتخاب کنید.
اگر در منطقه‌ای با تابش مناسب زندگی می‌کنید و زاویه نصب پنل به صورت اصولی انتخاب شده باشد؛ طول عمر پنل خورشیدی و سیستم برق‌رسانی آن افزایش پیدا کرده و باتری هم فشار کمتری را تجربه می‌کند. فراموش نکنید دمای بالا می‌تواند راندمان باتری را کاهش دهد؛ هر درجه افزایش دما بالاتر از ۲۵°C حدود ۰٫۳ تا ۰٫۵٪توان خروجی را کم می‌کند. پس شرایط محیطی و مراقبت صحیح، کلید استفاده طولانی‌تر و به‌صرفه‌تر از پنل‌های خورشیدی است.
باتری مناسب پنل‌های خورشیدی چیست؟
پس از بررسی ماندگاری و بررسی عمر مفید پنل‌های خورشیدی، لازم است در جریان باشید که آن‌دسته از پنل‌های خورشیدی که انرژی ذخیره شده را در شب‌ها نیز می‌تواند ذخیره کند و مورد استفاده قرار دهد، هم‌زمان هم به اینورتر و هم به باتری‌های مخصوص در نوع نیازی که دارید، می‌توانند کاربرد پیدا کنند. در ادامه به معرفی این باتری‌ها بسته به نوع کاربری این پنل‌ها اشاره خواهیم کرد.
عمر باتری مناسب برای سیستم‌های خانگی
باتری‌های لیتیومی به‌ویژه LFP (لیتیوم-آهن-فسفات) امروز رایج‌ترین انتخاب هستند. این مدل‌ها چرخه عمر بالایی دارند؛ حدود ۲۴۰۰ چرخه در ۸۰٪ دشارژ و حتی تا ۸۰۰۰ چرخه در ۶۰٪ دشارژ دوام می‌آورند. وزن سبک، شارژ سریع و ایمنی بالا باعث شده برای منازل بهترین گزینه باشند. هرچند قیمت اولیه این باتری‌ها بالاست، اما در بلندمدت به هم‌زمان با عمر زیاد، می‌توان از آن‌ها برای شارژ با تعداد بالا نیز استفاده کرد. فراموش نکنید باتری‌های AGM هم گاهی در پروژه‌های کوچک خانگی به کار می‌رود اما عمر و راندمان پایین‌تری نسبت به لیتیومی دارد.
عمر باتری مناسب برای کاربری نیمه‌صنعتی
در کارگاه‌ها یا ساختمان‌های بزرگ، باتری‌های ژلی یا LFP کاربرد بیشتری دارند. ژل به دلیل مقاومت داخلی و پایداری در سیکل‌های طولانی مناسب است. این باتری‌ها معمولاً بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ چرخه در عمق دشارژ متوسط دوام دارند. اگر نیاز به تعداد سیکل بیشتری نسب به موارد خانگی دارید، LFP انتخاب مطمئن‌تری است و دوام بیشتری خواهد داشت.
معرفی باتری‌های مناسب پنل خورشیدی
در پروژه‌های سنگین که به نیت تامین برق تجهیزات صنعتی، به دنبال راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی هستند؛ بهترین مورد استفاده باتری‌های لیتیوم فرت فسفات (LFP) هستند که به دلیل عمر طولانی، سرعت شارژ بالا و ایمنی بیشتر گزینه برتر محسوب می‌شوند. در نظر داشته باشید که در پروژه‌های بسیار بزرگ، فناوری‌های نوین مثل فلو باتری‌ها هم در حال استفاده هستند.
عوامل مؤثر بر طول عمر و مصرف باتری در پنل خورشیدی
زمانی که فکر ما درگیر عمر پنل‌های خورشیدی و تولید برق توسط آن‌ها باشد؛ طبیعی‌ست که به عواملی فکر کنیم که می‌تواند عمر این سیستم را افزایش می‌دهد. در ادامه کافی‌ست به این مواردی که ذکر می‌کنیم توجه کافی داشته باشید تا پس از راه‌اندازی برق‌رسانی توسط پنل‌های خورشیدی، بتوانید عمر این سیستم را افزایش دهید.
- انتخاب پنل باکیفیت: وقتی از برندهای معتبر خرید کنید، هم راندمان بالاتری به دست می‌آورید و هم خیال شما از بابت دوام پنل‌ها راحت‌تر است. تعداد و توان پنل باید متناسب با سقف و میزان مصرف شما باشد. پنل‌های خانگی کوچک‌تر هستند و در حالتی بهینه کار می‌کنند در حالی که پنل‌های تجاری ابعاد بزرگ‌تری دارند اما راندمان آن‌ها نسبت به مساحت کمتر است.
- نصب توسط متخصص حرفه‌ای: حتی بهترین پنل‌ها هم اگر درست نصب نشوند نمی‌توانند کارایی مطلوبی را به نمایش بگذارند. نصب اصولی یعنی نیاز انرژی شما دقیق محاسبه می‌شود، تجهیزات استاندارد به کار می‌رود و همه چیز مطابق دستورالعمل انجام می‌شود.
- نگهداری و تمیزکاری منظم: مراقبت از پنل‌ها زحمت زیادی ندارد اما اگر هر چند وقت یک بار سطح آن‌ها را از گردوغبار و فضولات پرندگان تمیز کنید، نور بیشتری جذب می‌کنند و بازده بالاتری خواهند داشت. بهتر است این کار را صبح یا عصر انجام دهید که هوا خنک‌تر است و آفتاب غروب کرده.
آیا پنل خورشیدی بدون باتری هم کار می‌کند؟
خیلی‌ها همین سوال را می‌پرسند که باید گفت برای پاسخ به این سوال، می‌بایست نوع سیستم برق‌رسانی از پنل خورشیدی را می‌بایست در نظر گرفت و براساس نیاز این تصمیم را نهایی کرد. در صورتی که تصمیم دارید با راه‌اندازی سیستم برق‌رسانی از پنل‌های خورشیدی، لازم است بدانید که این سیستم‌ها به صورت کلی در دو حالت متصل به شبکه یا مستقل از آن تقسیم می‌شوند.
اگر قصد دارید با راه‌اندازی یک سیستم برق‌رسانی، هم‌زمان هم نیاز‌های خود از جریان برق را تامین کنید و هم در فروش انرژی مازاد سرمایه‌گذاری کنید؛ لازم است بدانید که در سیستم‌های متصل به شبکهزمانی‌که برق شهری قطع می‌شود، اینورتر خورشیدی به دلیل ساختاری که دارد خاموش می‌شود و شما برق نخواهید داشت مگر این‌که باتری و اینورتر مخصوص بکاپ داشته باشید.
در سیستم‌های مستقل از شبکه می‌توان بدون باتری هم بارهای سبک را فقط در زمان تابش مستقیم خورشید تغذیه کرد اما به محض کاهش تابش یا غروب، سیستم از کار می‌افتد. بنابراین اگر می‌خواهید حتی شب‌ها یا موقع قطعی برق انرژی در دسترس داشته باشید، وجود باتری ضروری است. باتری درست مثل یک مخزن عمل می‌کند که انرژی روز را ذخیره می‌کند تا شب به کارتان بیاید.
جمع‌بندی
همان‌طور که در این بلاگ بررسی شد، عمر پنل‌های خورشیدی با درنظر گرفتن عوامل متفاوتی نظیر نیاز شما از سیستم برق‌رسانی آن، عملکرد باتری و کیفیت فرآیند نصب پیاده‌سازی صفحات خورشیدی، می‌توانید به راحتی تخمین بزنید که سیستم مورد نیاز شما تا چه زمانی عمر می‌کند و باتری آن تا چه مدت دوام می‌آورد.
