لوله کشی گاز با لوله سفید

لوله کشی گاز با لوله سفید یکی از انواع لوله کشی‌هایی است که ضریب ایمنی آن با اما و اگرهای زیادی همراه است. از آنجا که لوله کشی گاز به دلیل بحث ایمنی و خطرساز بودن آن از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است، به همین دلیل رعایت استانداردها و مطابقت آن با محاسبات دقیق مهندسی تاسیسات، نیازمند استفاده از تجهیزات به‌روز و تایید شده می‌باشد. یکی از این تجهیزات پرکاربرد در سیستم تاسیسات ساختمانی، لوله‌های پلی پروییلن هستند که به لوله سفید شهرت یافته اند. به دلیل مزایای بسیاری که این لوله‌ها دارند توانسته‌اند به سرعت جایگزین لوله‌های چدنی و آهنی و گالوانیزه شوند.

لوله سفید چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

لوله سفید از جمله اتصالات پلی پروپیلن ( پلیمری ) هستند که با نام اختصاری PP نیز شناخته می‌شوند. این لوله نوعی از لوله های تک لایه پروپیلن (Poly Propylene) است که در انواع مختلفی از جمله  لوله سفید و لوله سبز تولید شده‌اند و هریک کاربردهای خاصی دارند. از جمله ویژگی‌هایی که برای لوله‌های پلی پروپیلن ( لوله سفید ) می‌توان برشمرد عبارتند از؛

• سبکی و کم وزن بودن
• اتصال و نصب آسان
• دوام و عمر طولانی
• غیرسمی بودن
• مقاومت بالا در برابر فرسودگی و زنگ‌زدگی و سایش
• مقاوم در برابر حلال‌های آلی و مواد قلیایی و اسیدی
• ضد رسوب و ضد باکتری
• تحمل حرارتی بالا تا میزان 85 درجه سانتیگراد
• قیمت مناسب

کاربرد لوله سفید در تاسیسات ساختمانی

مزایا و ویژگی‌های لوله سفید موجب شده است که این لوله در مدت کوتاهی در مهندسی تاسیسات جایگاه ویژه‌ای پیدا کند.به همین دلیل در قسمت‌های مختلفی از تاسیسات ساختمانی شاهد کاربرد لوله سفید هستیم. ازجمله مواردی که می‌توان به آن اشاره داشت عبارتند از؛

• لوله کشی فاضلاب شهری
• لوله کشی آب سرد و گرم صنعتی و خانگی
• انشعابات آب نوشیدنی روستایی و شهری
• لوله کشی یونیت دندانپزشکی
• فاضلاب‌های صنعتی و انتقال مواد اسیدی و قلیایی

آیا لوله کشی گاز به وسیله لوله سفید بی‌خطر و ایمن است؟

همانگونه که در صدر مطلب اشاره شد، لوله کشی گاز با لوله‌های پلیمری (لوله سفید)، کمی چالش‌برانگیز است. به همین دلیل دیدگاه‌های بسیاری در این زمینه مطرح می‌باشد. در امتیازات و ویژگی‌های مثبت لوله سفید شکی نیست. اما آنچه حائز اهمیت می‌باشد این است که آیا می‌توان از این اتصالات در لوله کشی یکی از حساس‌ترین انشعابات ساختمانی استفاده نمود؟ بی‌شک کوچکترین اشتباه و نشتی در سیستم لوله‌کشی گاز می‌تواند فاجعه بزرگی را رقم بزند. بنابراین عدم توجه به پارامترهای اصلی در این زمینه خطرات بالقوه‌ای را به همراه خواهد داشت.

سازمان نظام مهندسی برای لوله کشی گاز قوانین و ضوابط سختگیرانه‌ای را وضع نموده است. طبق این قوانین باید از لوله‌های استاندارد و مخصوص انتقال گاز برای لوله کشی استفاده شود. مطابق استاندارد مهندسی تاسیسات، لوله کشی گاز روکار باید با جوشکاری و اتصالات فولادی استاندارد و لوله کشی گاز توکار باید با عایق کاری و استفاده از لوله مانیسمان و ای پی آی انجام شود. اما بعضا دیده می‌شود که افراد به دلیل سهولت و سرعت در نصب و اتصالات و همچنین مقرون به صرفه بودن لوله کشی گاز به وسیله لوله سفید ، تمامی مخاطرات آن را پذیرفته و در ساختمان خود این نوع لوله کشی را انجام می‌دهند.

چرا بهتر است لوله کشی گاز با لوله فولادی انجام شود؟

برای اینکه بتوانیم دلیل ارجحیت لوله‌های فولادی برای لوله کشی گاز را بهتر درک کنیم، لازم است نگاهی مقایسه‌ای به دو لوله فولادی و پلیمری ( لوله سفید ) داشته باشیم.

• لوله‌های فولادی از آلیاژهای مختلف فولادی ساخته شده اند و در هر حال فلزی بسیار مقاوم محسوب می‌‌شوند. اما لوله‌های پلیمری ترکیبی از مواد شیمیایی هستند که ممکن است نسبت به سیالات و یا عوامل خارجی واکنش نشان دهند.
• با توجه به ساختار لوله‌ فولادی و لوله سفید، مسلما میزان مقاومت فولاد با مواد پلیمری قابل قیاس نیست. بنابراین ضریب مقاومتی فولاد در برابر فشارهای طولانی مدت از لوله سفید به مراتب بیشتر خواهد بود.
• مقاومت حرارتی لوله سفید بالاست. در حد نرمال تا 85 درجه سانتیگراد است که حتی در شرایطی ممکن است تا 150 درجه سانتیگراد از حرارت را تحمل کند. اما این میزان توان حرارتی به معنای آن نیست که هیچگونه فعل و انفعالی در ترکیب مواد تشکیل دهنده آن ایجاد نمی‌شود. در حرارت بسیار بالا ممکن است لوله‌های پلیمری دچار چرخش، تغییر شکل و خمیدگی شوند. اما لوله‌های فولادی در برابر حرارت صرفا دچار انبساط طولی می‌‌شوند.
• لوله‌های پلیمری از طریق اتصالات خاصی به هم متصل می‌شوند. اما لوله‌های فولادی از طریق جوشکاری‌های استاندارد و فلنچ به یکدیگر وصل می‌شوند. به همین دلیل درصد خطای نشتی لوله‌های فولادی بسیار کمتر از لوله‌های پلیمری است.
• اگر چه لوله‌های پلیمری دوام و عمر طولانی دارند. اما این مسئله به عوامل مهمی بستگی دارد. محل نصب، شرایط جوی، میزان فشار سیالات و … از جمله مواردی هستند که می‌توانند در کاهش عمر مفید لوله‌های پلیمری موثر باشند. اما در خصوص لوله‌های فولادی تقریبا این عوامل چندان تاثیرگذار نیست. همچنین با استفاده از روش‌هایی برای افزایش طول عمر لوله فولادی از جمله گالوانیزه کردن ورق‌های فولادی، جوشکاری باکیفیت، تولید ورقه‌های فولاد به کمک روی و … می‌توان دوام و ماندگاری لوله‌های فولادی را ارتقاء بخشید.
• یکی از مهمترین و بزرگترین نقطه ضعفی که لوله‌های پلیمری دارند اشتعال‌پذیری آن‌ها است. به همین دلیل برای لوله کشی گاز، مواد نفتی، مواد آلی و پتروشیمی از لوله سفید استفاده نمی‌شود. اما در مقابل، لوله‌های فولادی نسوز بوده و برای این کار کاملا مناسب هستند و آسیب‌پذیر نخواهند بود.

چند توصیه مهم

همانطور که بیان شد، سهولت نصب و اجرای لوله کشی به وسیله لوله سفید و در کنار آن، صرف هزینه کمتر موجب شده است که افراد زیادی تمایل داشته باشند که از  این اتصالات برای لوله کشی گاز ساختمان خود استفاده نمایند. علی‌رغم اینکه این لوله کشی چندان مورد تایید نمی‌باشد، اما چنانچه مجبور به لوله کشی گاز با لوله‌ پلیمری (لوله سفید) شدید بهتر است چند توصیه مهم را در نظر داشته باشید.

1. میزان فشار گاز، نوع کاربری و محل لوله کشی عوامل مهمی در تعیین بهترین نوع لوله هستند. بنابراین بهتر است با در نظر گرفتن این پارامترها ایمنی لوله کشی گاز را بالا ببرید.
2. در خطوط اصلی انتقال گاز از مراکز اصلی به مشترکین به دلیل فشار بالای گاز برای رعایت ایمنی از لوله‌های فولادی و فلزی کربن استیل استفاده می‌شود. بنابراین بهتر است برای لوله کشی گاز منازل از علمک گاز اصلی به داخل ساختمان، به دلیل فشار بالای گاز از همین نوع لوله‌ها استفاده شود. در این صورت برای انشعابات داخلی که فشار گاز کمتری در لوله‌ها وجود دارد، از لوله سفید استفاده کنید.
3. بهتر است در آغاز مسیر لوله کشی با لوله سفید یک شیر برنجی تعبیه نمایید. به این ترتیب می‌توانید در مواردی که نیازی به استفاده از گاز ندارید با بستن شیر مربوطه ایمنی لوله کشی گاز را افزایش داده و از نشتی و مشکلات احتمالی جلوگیری نمایید.

سخن پایانی

همانگونه که عنوان شد، لوله کشی گاز با لوله سفید علی‌رغم کثرت استفاده، چندان مورد تایید کارشناسان و مهندسان تاسیسات نیست. بنابراین بهتر است جهت لوله کشی گاز ساختمان از تجهیزات استاندارد و مورد تایید سازمان نظام مهندسی کشور استفاده شود. چنانچه در این زمینه نیاز به مشاوره بیشتر داشتید می‌توانید از طریق شماره تلفن 1471 و یا اپلیکیشن آچاره با مشاوران و تکنسین‌های مجرب آچاره در تماس باشید. متخصصان آچاره بهترین پیشنهادات را در این زمینه به شما ارائه خواهند کرد و با رعایت تمامی موازین و استانداردهای مهندسی تاسیسات، لوله کشی گاز ساختمان شما را انجام خواهند داد.