عیب‌یابی علت خرابی شیر سه طرفه پکیج + روش تعویض
گرمایش خانه و محیط کار، یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد راحتی و آسایش در ماه‌های سرد سال است. پکیج‌های گرمایشی، به‌عنوان قلب تپنده سیستم‌های گرمایشی، نقش بسیار مهمی برعهده دارند. یکی از اجزای حیاتی این دستگاه‌ها، شیر سه طرفه است که نقش مهمی در تنظیم جریان آب و حفظ تعادل گرمایش دارد.
از جمله مشکلاتی که به علت خرابی شیر سه طرفه پکیج ایجاد می‌شود می‌توان به عدم تامین گرمای کافی و آب گرم اشاره کرد. در این مقاله، به بررسی علت خرابی شیر سه طرفه پکیج، روش عیب‌یابی این قطعه و نحوه تعمیر پکیج خواهیم پرداخت.
- شیر سه طرفه در پکیج، وظیفه کنترل جریان آب و توزیع آن در سیستم گرمایشی را بر عهده دارد.
- باقی ماندن آب و رسوبات ناشی آن در داخل شیر، باعث خرابی شیر سه طرفه پکیج می‌شود.
- تماس مداوم شیر سه طرفه با آب سرد و گرم و تغییرات دما باعث انقباض و انبساط مکرر قطعات داخلی می‌شود و به مرور زمان آن‌ها را خراب می‌کند.
شیر سه طرفه پکیج چه کاربردی دارد؟
شیر سه طرفه در پکیج وظیفه کنترل جریان آب و توزیع آن در سیستم گرمایشی را بر عهده دارد. به بیان ساده‌تر، این شیر، آب را به طرف شوفاژها و شیرهای آب گرم منتقل می‌کند.
هنگامی‌که شیر سه طرفه باز است، آب گرم وارد شوفاژها می‌شود و زمانی‌که بسته است، جریان آب گرم قطع می‌شود. نام‌گذاری این شیر به دلیل داشتن یک ورودی برای آب و دو خروجی آب گرم است که به سمت شیر آب گرم و شوفاژها هدایت می‌کند.
گاهی‌اوقات ممکن است شیر سه طرفه پکیج دچار خرابی شود و عملکرد صحیحی در انتقال و کنترل آب گرم نداشته باشد که در این صورت به عیب‌یابی و تعمیر نیاز دارد. اما قبل از اینکه به عیب‌یابی و نحوه تعمیر بپردازیم، بهتر است با علت خرابی شیر سه طرفه پکیج آشنا شوید.
برای پیدا کردن علت خرابی شیر سه طرفه پکیج به این علائم توجه کنید!
اگرچه اگر از یم تعمیرکار مجرب کمک بگیرید؛ در فرآیند عیب‌یابی و بررسی اولیه می‌تواند علت خرابی شیر سه طرفه را پیدا کند؛ اما بهتر است با علائمی که خبر از این مشکل می‌دهند آشنا شوید تا در موقعیت مناسب برای رفع علت خرابی شیر سه طرفه پکیج اقدام کنید. در ادامه همراه ما باشید تا علائم خرابی شیر سه طرفه پکیج را مورد بررسی قرار دهیم.
گرم نشدن رادیاتورها
اگر متوجه شدید رادیاتورها با وجود روشن بودن پکیج هنوز سرد هستند، احتمال دارد شیر سه‌طرفه درست عمل نکند. در این حالت، مسیر گردش آب به سمت رادیاتورها به‌درستی باز نمی‌ماند و گرما منتقل نمی‌شود. شما می‌توانید با لمس لوله‌ها تشخیص دهید آیا آب گرم در مدار در گردش است یا خیر.
اگر یکی از لوله‌ها noticeably سرد بود، احتمال گرفتگی یا خرابی موتور شیر زیاد است. در این وضعیت پیشنهاد می‌کنیم پکیج را خاموش کرده و از یک تعمیرکار متخصص برای بررسی شیر سه‌طرفه کمک بگیرید تا از آسیب به سایر قطعات جلوگیری شود.
نوسان دمای آب گرم مصرفی
اگر هنگام استفاده از آب گرم احساس کردید دما مرتب بالا و پایین می‌رود، به عملکرد شیر سه‌طرفه شک کنید. در این شرایط ممکن است مسیر گردش آب کامل باز نباشد یا موتور شیر با تاخیر عمل کند.
با دقت لمس کنید که لوله‌های خروجی چقدر گرم یا سرد می‌شوند؛ اگر تغییر دما ناگهانی بود، بهتر است با سرویسکار تماس بگیرید تا شیر بررسی شود. گاهی یک جرم‌گیری ساده می‌تواند مشکل را رفع کرده و از هزینه‌های سنگین‌تر جلوگیری می‌کند.
صدای غیرعادی از پکیج
شنیدن صدای کلیک یا تق‌تق موقع تغییر حالت بین شوفاژ و آب گرم نشانه‌ای‌ست که نباید نادیده بگیرید. این صداها اغلب از گیرکردن پیستون یا خشک بودن قطعات داخلی شیر سه‌طرفه ایجاد می‌شوند. وقتی چنین صدایی شنیدید، پکیج را خاموش کنید و قبل از ادامه کار، وضعیت قطعات را بررسی کنید. در صورت تداوم صدا، بهتر است از یک متخصص بخواهید شیر را سرویس کند.
نشت آب از اطراف شیر
نشتی آب از اطراف شیر؛ از دیگر علائمی‌ست که به ما می‌گوید، لازم است برای رفع علت خرابی شیر سه طرفه اقدام کنید. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم اگر متوجه رطوبت یا چکه‌های کوچک اطراف شیر سه‌طرفه شدید، بی‌تفاوت نمانید! حتی نشتی جزئی می‌تواند فشار مدار را کم کند و در نهایت به خرابی کامل سیستم منجر شود.
معمولاً این مشکل از فرسودگی اورینگ‌ها یا ترک موضعی در بدنه شیر ناشی می‌شود. بهتر است اتصالات را با دستمال خشک بررسی کرده و در صورت نیاز اورینگ‌ها را تعویض کنید تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود.
کاهش فشار آب گرم
وقتی فشار آب گرم شما نسبت به آب سرد کمتر است، احتمال دارد مسیر شیر سه‌طرفه نیمه‌باز مانده یا گرفتگی داشته باشد. این موضوع باعث می‌شود بخشی از آب گرم در مدار گرمایش باقی بماند و به خروجی نرسد.
در چنین حالتی بهتر است ابتدا فیلتر ورودی آب را تمیز کنید و اگر تغییری احساس نکردید، سرویس دوره‌ای شیر را انجام دهید. رسیدگی به‌موقع باعث می‌شود مصرف گاز کاهش پیدا کرده و پکیج عمر طولانی‌تری داشته باشد.
7 علت خرابی شیر سه طرفه پکیج را بشناسید
خرابی شیر سه طرفه در پکیج‌های گرمایشی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در ادامه برخی از مهم‌ترین علل خرابی این قطعه را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید تا 7 دلیل و علت خرابی شیر سه طرفه پکیج را شناسایی کنیم.
1. ماندن آب و رسوب ناشی از آن
اولین علت خرابي شير سه طرفه پکیج، ماندن آب و رسوب ناشی از آن است. ماندن آب می‌تواند باعث تشکیل رسوب در شیرها شود و شیر سه طرفه پکیج هم از این قاعده مستثنی نیست.
رسوبات آب درون این شیرها می‌تواند به تدریج باعث مسدود شدن سیلندرها و سوپاپ‌ها شود. این رسوبات می‌توانند عملکرد شیر را مختل کنند و مانع از جریان صحیح آب شوند؛ در نتیجه باعث کاهش کارایی سیستم گرمایشی می‌شود. در چنین شرایطی لازم است اقداماتی برای رسوب زدایی پکيج دیواری انجام دهید.
2. نصب نادرست شیر
اگر شیر سه‌طرفه توسط افراد غیرمتخصص یا در محل نامناسب نصب شود می‌تواند با خرابی زودهنگام قطعه همراه باشد. در واقع نصب صحیح و اطمینان از اینکه شیر در محل مناسبی قرار گرفته است، می‌تواند به عملکرد بهینه و طولانی‌مدت شیر کمک کند. کمک گرفتن از تکنسین‌های مجرب برای نصب و راه‌اندازی، می‌تواند از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کند.
3. بالا بودن فشار آب
فشار آب بالا می‌تواند به خرابی قطعات داخلی شیر سه طرفه منجر شود. وقتی فشار آب بیشتر از حد معمول باشد، قطعات داخلی شیر تحت فشار قرار می‌گیرند و احتمالا سریع‌تر فرسوده خواهند شد. این مشکل نه‌تنها بر عمر مفید شیر تاثیر منفی دارد؛ بلکه می‌تواند باعث نشت آب و کاهش عملکرد سیستم گرمایشی هم شود.
4. تغییرات زیاد دما
تغییرات زیاد دما می‌تواند علت خرابی شیر سه طرفه پکیج باشد. تماس مداوم شیر سه طرفه با آب سرد و گرم و تغییرات دما باعث انقباض و انبساط مکرر قطعات داخلی می‌شود و به مرور زمان آن‌ها را خراب می‌کند. استفاده از مواد باکیفیت و طراحی مناسب برای شیر، به کاهش تاثیرات منفی تغییرات دما بر روی شیر کمک می‌کند.
5. عدم نگهداری مناسب
شیر سه طرفه پکیج به بررسی و تعمیرات منظم نیاز دارد. عدم نگهداری صحیح و نادیده گرفتن نیاز به تعمیرات دوره‌ای، منجر به خرابی شیر و نشت آب می‌شود. بررسی منظم و تمیز کردن قطعات داخلی شیر، از ایجاد مشکلات جدی جلوگیری کرده و عمر مفید شیر را افزایش می‌دهد.
6. کیفیت پایین قطعات یا شیر تعویضی
زمانی که در فرآیند تعمیر یا تعویض شیر سه‌طرفه از قطعات غیراستاندارد و بی‌کیفیت استفاده شود، عملکرد کلی سیستم مختل خواهد شد. این موضوع باعث گیرکردن پیستون، نشت تدریجی آب و ایجاد فشار غیرمتعارف در مسیر گردش آب می‌شود.
در بسیاری از پکیج‌ها، خرابی زودهنگام موتور شیر یا تغییر مسیر نادرست جریان، نتیجه مستقیم کیفیت پایین قطعه جایگزین است. برای جلوگیری از این مسئله، باید از برندهای معتبر با تطابق دقیق سایز و متریال استفاده شود تا حرکات مکانیکی و آب‌بندی شیر به‌درستی انجام گیرد.
7. کیفیت پایین آب (رسوبات و آهک‌زدگی)
آبی که دارای سختی بالاست، به‌تدریج باعث تشکیل رسوبات کلسیم و منیزیم درون مجاری و محفظه شیر سه‌طرفه شده و همین مسئله می‌تواند علت خرابی شیر سه طرفه پکیج را تشکیل دهد.
این رسوبات حرکت پیستون را دشوار کرده و مانع آب‌بندی کامل شیر خواهند شد؛ در نتیجه ممکن است دمای آب گرم مصرفی دچار نوسان شود یا موتور تحت فشار قرار گیرد.
وقتی شیر سه‌طرفه به‌دلیل آهک‌زدگی درست عمل نکند، راندمان حرارتی پکیج پایین می‌آید و مصرف انرژی افزایش پیدا می‌کند. برای جلوگیری از این وضعیت، بهتر است به‌صورت دوره‌ای مدار گرمایش را رسوب‌زدایی کنید و در ورودی پکیج از فیلتر مغناطیسی یا رسوب‌گیر مناسب استفاده کنید تا آب تمیزتر و عملکرد شیر پایدارتر بماند.
روش عیب‌یابی علت خرابی شیر سه طرفه پکیج
زمانی که به دنبال علت خرابی شیر سه طرفه پکیج خود هستید؛ باید بررسی و تست قطعاتی که نسبت به سالم بودن آن‌ها مشکوک هستید را در اولویت قرار دهید. یکی از این قطعات شیر سه طرفه است. برای تست این قطعه باید سه تست زیر انجام شود.
- تست موتور شیر سه طرفه
- تست شوفاژ شیر سه طرفه
- تست آب گرم مصرفی شیر سه طرفه
- تست شیر سه طرفه با مولتی متر برای جریان برق
تست شیر سه طرفه با دمای لوله برگشت
برای بررسی دمای لوله برگشت، ابتدا پکیج را در حالت گرمایش قرار دهید تا جریان آب در مدار برقرار شود. سپس با لمس دست یا استفاده از دماسنج تماسی، میزان گرمای لوله برگشت را با لوله رفت مقایسه کنید. در حالت عادی اختلاف دمایی حدود ۱۰ تا ۱۵ درجه طبیعی است.
اگر لوله برگشت سردتر از حد معمول باشد، ممکن است مسیر شیر سه‌طرفه یا مدار گرمایش دچار گرفتگی شده باشد و شما پس از این بررسی می‌بایست برای پیدا کردن علت خرابی شیر سه طرفه پکیج اقدام کنید. این بررسی کمک می‌کند متوجه شوید که آیا گردش آب به درستی انجام می‌شود یا شیر سه‌طرفه در حالت مناسب قرار گرفته است یا خیر!
تست شیر سه طرفه در حالت آب گرم و حالت شوفاژ
برای مقایسه وضعیت شیر سه‌طرفه در دو حالت آب گرم مصرفی و شوفاژ، ابتدا پکیج را در هر حالت به‌صورت جداگانه فعال کنید. در حالت آب گرم باید مسیر خروجی آب به سمت مبدل ثانویه هدایت شود؛ در حالی که در حالت شوفاژ، مسیر به مدار گرمایش متصل می‌شود.
با لمس لوله‌ها می‌توان تفاوت مسیر آب را تشخیص داد؛ اگر هر دو مدار همزمان گرم شوند یا یکی از آن‌ها فعال نشود، احتمال خرابی در موتور شیر یا پیستون داخلی وجود دارد.
نحوه تست شیر سه طرفه پکیج با مولتی متر
برای تست الکتریکی شیر سه‌طرفه با مولتی‌متر، ابتدا برق دستگاه را قطع و سیم‌های متصل به موتور شیر را جدا کنید. مولتی‌متر را روی حالت اهم‌سنج تنظیم کرده و دو سر آن را به پایه‌های موتور وصل کنید.
در حالت سالم مقاومت الکتریکی باید در محدوده مشخصی (معمولاً بین ۲ تا ۵ کیلو اهم) باشد. عدد بسیار بالا یا صفر نشان‌دهنده قطع بودن یا سوختگی سیم‌پیچ است. در مرحله بعد می‌توانید ولتاژ ورودی به موتور را در زمان تغییر وضعیت پکیج بررسی کنید تا از ارسال فرمان صحیح از برد کنترل اطمینان حاصل شود.
نحوه تعویض اورینگ شیر سه‌طرفه
برای تعویض اورینگ شیر سه‌طرفه ابتدا باید پکیج را از برق بکشید و آب درون مدار را تخلیه کنید. سپس با دقت اتصالات شیر را باز کرده و خود شیر را از محل خارج کنید. پس از جداسازی، اورینگ‌های فرسوده را بردارید و با نمونه‌های جدید مقایسه کنید تا از تطابق سایز آن‌ها مطمئن شوید.
پیش از نصب سطح اورینگ جدید را با مقدار کمی گریس نسوز چرب کنید تا حرکت و آب‌بندی به‌درستی انجام گیرد. در پایان شیر را در جای خود ببندید، اتصالات را محکم کنید و دستگاه را دوباره راه‌اندازی کنید تا از عدم نشتی و عملکرد صحیح شیر اطمینان حاصل شود.
نحوه تعویض شیر سه طرفه پکیج
بعد از آشنایی با علت خرابی شیر سه طرفه پکیج و نحوه عیب‌یابی آن، نوبت به تعویض این قطعه می‌رسد. تعویض شیر سه طرفه پکیج به دقت و انجام مراحل دقیق نیاز دارد. در ادامه مراحل تعویض این قطعه به صورت گام‌به‌گام توضیح داده شده است.
- خاموش کردن پکیج و قطع برق: ابتدا پکیج را خاموش کنید و آن را از برق بکشید تا از هرگونه خطر برق‌گرفتگی جلوگیری شود.
- تخلیه آب درون پکیج: همه آب درون پکیج را تخلیه کنید. سپس مطمئن شوید که مسیر عبور آب به پکیج هم بسته شده است تا از ورود آب جدید جلوگیری شود.
- باز کردن پکیج: در این مرحله باید پکیج را باز کنید. این کار شامل باز کردن بدنه پکیج و دسترسی به قسمت‌های داخلی آن می‌شود.
- بازکردن شیر: باید شیر برقی معیوب را به همراه سایر قطعات و اتصالات متصل به آن جدا کنید. این کار باید با دقت انجام شود تا هیچ‌یک از قطعات دیگر آسیب نبینند.
- جایگزینی شیر جدید: شیر سه طرفه جدید را جایگزین شیر قبلی کنید. سپس مطمئن شوید که شیر جدید به درستی در جای خود قرار گرفته است و همه اتصالات به خوبی محکم شده‌اند.
- روشن کردن پکیج: در نهایت پکیج را روشن و عملکرد آن را بررسی کنید. شیر سه طرفه جدید باید به درستی کار کند و هیچ‌گونه نشتی یا مشکلی نداشته باشد.
جمع‌بندی
شیر سه طرفه پکیج یکی از قطعات بسیار مهم سیستم گرمایشی است که نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل گرما دارد. ماندن آب و رسوبات ناشی از آن، نصب نادرست شیر، بالا بودن فشار آب، تغییرات زیاد دما و عدم نگهداری مناسب چند علت خرابی شیر سه طرفه پکیج هستند و در صورت خرابی این قطعه باید آن را تعویض کرد.
سوالات متداول
چرا شیر سه طرفه پکیج خراب می‌شود؟
دلایل مختلفی می‌تواند باعث خرابی شیر سه طرفه شود، از جمله این علت‌ها می‌توان به رسوب آب، فشار آب بالا، عدم نگهداری صحیح، نصب نادرست و تغییرات دما اشاره کرد.
فشار آب بالا چه تاثیری بر شیر سه طرفه دارد؟
فشار آب بالا می‌تواند به فرسودگی زودرس قطعات داخلی شیر منجر شود و باعث نشت آب و کاهش کارایی سیستم گرمایشی شود.
چگونه می‌توان از خرابی شیر سه طرفه پکیج جلوگیری کرد؟
نگهداری منظم و سرویس دوره‌ای، بررسی و تمیز کردن قطعات داخلی، نصب صحیح و استفاده از فیلترهای ضدرسوب می‌تواند از خرابی شیر جلوگیری کند.
تغییرات دما چگونه بر شیر سه طرفه تاثیر می‌گذارد؟
تماس مداوم شیر با آب سرد و گرم می‌تواند باعث انقباض و انبساط مکرر قطعات داخلی می‌شود و به مرور زمان باعث خرابی آن‌ها خواهد شد.
