انواع پریز برق و کاربری آن‌ها

پریزهای برق یکی از پرکاربردترین تجهیزات الکتریکی هستند که به وسیله آن‌ها می‌توان هر وسیله برقی را به شبکه برق متصل کرد. طراحی انواع پریز برق به شیوه‌های مختلفی صورت می‌گیرد و هریک از آ‌ن‌ها کاربرد خاصی دارند. پریزهای هوشمند، پریزهای دوشاخه، پریزهای سه‌شاخه و … مدل‌های مختلفی از این محصول هستند.

به طور معمول تکنسین‌های برقکار ساختمانی با توجه به نوع کاربری پریز، میزان ولتاژ جریان برق و سایر عوامل تخصصی، پریز برق مناسبی را انتخاب می‌کنند؛ اما شناخت انواع پریز برق و کاربری آن‌ها برای کسانی که به حرفه برقکاری مشغول نیستند نیز کمک‌کننده است.

به این ترتیب چنانچه مجبور به تعویض و نصب پریز برق شدید، می‌توانید با آگاهی بیشتری پریز مناسب را انتخاب کنید.

بررسی انواع پریز برق و تحلیل آن‌ها

پریز برق یکی از اجزای مهم سیستم برق‌رسانی ساختمان است. به کمک این تجهیزات می‌توان به منبع برق دسترسی پیدا کرد. در این قسمت به بررسی انواع پریز برق و ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازیم.

استعلام قیمت سیم کشی برق ساختمان

پریزهای دوشاخه

رایج‌ترین نوع پریز برق، پریزهای دو شاخه هستند که به دو پین مجهز بوده و امکان دسترسی دستگاه‌های الکتریکی ساده به منبع برق را فراهم می‌کنند. پریزهای دوشاخه در کشورهای آسیایی و اروپایی کاربرد گسترده‌ای دارند.

پریزهای سه‌شاخه

در پریزهای سه شاخه سه پین وجود دارد. از این تعداد دو پین برای انتقال برق و یک پین برای زمین استفاده می‌شود. در کشورهای آمریکایی و بریتانیا بیشتر ساختمان‌ها به دلیل افزایش ایمنی به این نوع پریز مجهز هستند.

برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مقاله پریز آرت دار را مطالعه کنید.

پریزهای چندمنظوره

قابلیت اتصال پریزهای چند منظوره به چند نوع دوشاخه مختلف، این مدل را برای افراد و مسافرانی که از دستگاه‌های الکتریکی مختلفی استفاده می‌کنند، مناسب کرده است.

پریزهای USB

پورت‌های usb که در پریزهای usb وجود دارند، این امکان را به شما می‌دهد تا از این نوع پریز برای شارژ کردن دستگاه‌های الکترونیکی مانند تبلت و تلفن همراه استفاده کنید. این پریزها به آداپتور شارژر جداگانه نیاز ندارند و دستگاه‌های مختلف را به راحتی شارژ می‌کنند.

پریزهای هوشمند

طراحی پریزهای هوشمند به گونه‌ای است که کاربر می‌تواند آن را از راه دور کنترل کند. برای مثال به کمک این نوع پریز می‌توانید زمان‌بندی روشن و خاموش کردن دستگاه را تنظیم کنید.

برای کنترل پریزهای هوشمند می‌توانید اپلیکیشن‌های مخصوص آن‌ها را روی تلفن همراه خود نصب کنید. این نوع پریز در مقایسه با انواع دیگر امکان صرفه‌جویی در مصرف برق را هم برای شما فراهم می‌کند.

پریز تلفن

پریز تلفن برای برقراری ارتباط مخابراتی طراحی شده و به شما این امکان را می‌دهد که به راحتی خط تلفن یا مودم خود را متصل کنید. این پریز بیشتر در خانه‌ها و دفاتر دیده می‌شود و دلیل حضور این دسته از انواع پریز برق تنها به یک مسئله برمی‌گردد؛ بدون آن امکان اتصال به شبکه تلفن یا اینترنت ADSL سخت خواهد شد.

طراحی استاندارد این وسیله کمک می‌کند صدا و داده با کیفیت بالا منتقل شوند و نویز کمتری در مسیر ایجاد شود. اگر کیفیت ساخت پریز پایین باشد، خیلی زود قطع و وصل تماس یا افت سرعت اینترنت را تجربه می‌کنید. در صورتی که نصب به شکل درست انجام گیرد و از رطوبت و ضربه دور نگه داشته شود، این پریز سال‌ها بدون مشکل کار می‌کند و خیال کاربر را راحت نگه می‌دارد.

پریز آنتن

از دیگر انواع پریز برق لازم است به پریز آنتن اشاره داشته باشیم. پریز آنتن وسیله‌ای‌ست که برای وصل کردن کابل تلویزیون یا گیرنده دیجیتال به کار می‌رود و کاری می‌کند تصویر و صدا بدون افت کیفیت منتقل شوند. بیشتر خانه‌ها و اداره‌ها به چنین پریزی نیاز داشته و انتخاب آن به نحوه کابل‌کشی و سیستم آنتن مرکزی ساختمان بستگی دارد.

اگر اتصالات داخلی این وسیله کیفیت خوبی داشته باشند، جلوی ایجاد نویز یا برفک در تصویر گرفته می‌شود. جنس مقاوم پریز هم اهمیت دارد چون در برابر فشار یا زنگ‌زدگی دوام بیشتری نشان می‌دهد. زمانی که نصب آن به روش استاندارد انجام شود، سیگنال با قدرت کامل منتقل می‌شود و تماشای تلویزیون برای کاربر تجربه‌ای واضح و لذت‌بخش خواهد بود.

پریز شبکه

نوع دیگری از انواع پریز برق که لازم است به آن اشاره کنیم؛ پریز شبکه است! در واقع این پریز همان نقطه‌ای‌ست که کابل‌های شبکه به آن متصل می‌شوند و راه عبور داده‌ها میان رایانه‌ها، مودم و دیگر تجهیزات را باز می‌کنند. تصور کنید ساختمانی بدون این پریزها چطور اینترنت پایدار یا ارتباط داخلی خواهد داشت؛ عملا امکان‌پذیر نیست.

طراحی استاندارد این وسیله کمک می‌کند سرعت جابه‌جایی اطلاعات کاهش پیدا نکند و کاربر ارتباط روانی را تجربه کند. وقتی جنس مرغوب انتخاب می‌شود، شبکه هم امنیت بیشتری پیدا می‌کند و هم عمر طولانی‌تری خواهد داشت. اگر کابل درست جا بیفتد، نگرانی از بابت قطع و وصل یا نویز خیلی کم می‌شود. توجه به نظافت و بازبینی دوره‌ای این پریزها هم خیال شما را از پایداری اتصال راحت نگه می‌دارد.

پریز UPS

در رابطه با انواع پریز برق از نوع UPS باید گفت؛ این پریزها زمانی به کار می‌آید که وسایل شما نیاز به برق بدون وقفه دارند. تصور کنید در میانه یک کار مهم روی رایانه یا هنگام استفاده از یک دستگاه پزشکی برق ناگهان قطع شود؛ نتیجه آن می‌تواند بسیار دردسرساز باشد. این پریز در کنار دستگاه UPS جریان برق را پایدار نگه می‌دارد و اجازه نمی‌دهد قطعی یا نوسان به کار شما لطمه بزند.

معمولا در اداره‌ها، اتاق‌های سرور یا مکان‌هایی که دستگاه‌های حساس حضور دارند از آن استفاده می‌شود. جنس بدنه و اتصالات داخلی باید به اندازه‌ای محکم باشد که در برابر فشار یا گرمای طولانی مدت تاب بیاورد. یکی از نکته‌های مثبت این پریز این است که اتصال مطمئن‌تری ایجاد می‌کند و از وسایل برقی ارزشمند شما حفاظت بهتری ارائه می‌دهد.

پریز بارانی (IP)

پریز بارانی یا همان پریز ضدآب برای جاهایی ساخته شده که احتمال تماس با آب یا رطوبت همیشه وجود دارد. اگر به حیاط، تراس یا حتی کارگاه‌های صنعتی نگاه کنید، معمولا چنین پریزهایی را می‌بینید چون بدون آن استفاده از برق در فضای باز خطرناک خواهد بود. روی این پریز یک پوشش محکم قرار گرفته که اجازه نمی‌دهد آب یا گردوغبار به داخل راه پیدا کند و همین موضوع امنیت کاربر را بالاتر می‌برد. استانداردی به نام IP هم روی بدنه درج می‌شود که میزان مقاومت آن در برابر آب و گردوغبار را نشان می‌دهد. وقتی جنس و کیفیت مناسبی داشته باشد، این پریز سال‌ها در محیط‌های مرطوب درست کار می‌کند و خیال شما را از نظر ایمنی راحت نگه می‌دارد.

پریز ساده

پریز ساده همان پریزی است که تقریبا در همه خانه‌ها و ساختمان‌ها می‌بینید. وظیفه این دسته از انواع پریز برق؛ فراهم کردن راهی مطمئن برای وصل کردن وسایل برقی روزمره است. برخلاف پریزهایی که کاربردهای تخصصی دارند، این مدل بیشتر برای دستگاه‌هایی مناسب است که به ویژگی خاصی احتیاج ندارند.

ظاهر آن ساده‌ طراحی شده اما همین سادگی دلیل نمی‌شود کیفیت ساخت در اولویت نباشد. زمانی که این پریز از مواد مرغوب ساخته شود، دوام بیشتری پیدا می‌کند و امنیت مصرف‌کننده هم بالاتر می‌رود. اگر نصب آن به شکل درست انجام شود، خطرهایی مثل آتش‌سوزی یا اتصال کوتاه کمتر می‌شوند و کاربر با خیال راحت از برق استفاده می‌کند. به همین علت در هر پروژه ساختمانی وجود این پریز ضروری است.

ویژگی های انواع پریز برق با کیفیت چیست؟

بهترین پریز در هر کشور پریزی است که دقیقاً مطابق استاندارد ملی همان کشور تولید می‌شود زیرا ولتاژ شبکه نوع دوشاخه نظام ارت ظرفیت جریان و شرایط اقلیمی در هر منطقه تفاوت دارد و همخوانی الگوهای طراحی با مقررات داخلی ایمنی و دوام را بالا می‌برد.

در چنین محصولی هندسه سوکت فاصله خزشی تماس‌ها درجه مقاومت حرارتی و نشانه‌گذاری روی بدنه با الزامات رسمی هماهنگ است و نتیجه آن سازگاری کامل با کابل‌کشی و تابلو برق است.

در سطح جهانی معیارهای IEC و ISO به عنوان مرجع شناخته می‌شوند و درباره مواد عایق دیرسوز پایداری مکانیکی کیفیت فنر هدایت الکتریکی کنتاکت‌ها محافظ کودک و تحمل نوسان ولتاژ دستور روشن دارند.

اگر روی بسته بندی گواهی معتبر دیده شود می‌توانید به ثبات عملکرد و رعایت استانداردهای انواع پریز در نمونه خریداری شده اعتماد کنید. در ادامه همراه ما باشید تا ویژگی‌های انواع پریز برق باکیفیت را با شما مرور کنیم.

جنس بدنه و عایق بودن در انواع پریز برق

جنس بدنه و مواد عایق پریز یکی از اولین نشانه‌های کیفیت آن به شمار می‌رود. وقتی بدنه از مواد مقاوم در برابر حرارت ساخته شده باشد، احتمال آسیب‌دیدگی یا آتش‌سوزی کمتر می‌شود. عایق مناسب نیز جلوی انتقال ناخواسته جریان برق را می‌گیرد و ایمنی کاربر را افزایش می‌دهد. به همین دلیل خرید پریزی با بدنه محکم و عایق استاندارد تضمین می‌کند که محصول سال‌ها بدون مشکل کار کند.

استفاده از متریال مرغوب برای هدایت جریان برق

اتصالات داخلی قلب یک پریز هستند و اگر از فلز مرغوب ساخته شوند، جریان برق را بدون افت منتقل می‌کنند. کنتاکت‌هایی از جنس مس یا آلیاژهای قوی دوام بالایی دارند و کمتر داغ می‌شوند یا اکسید می‌گردند. فنرها نیز نقش مهمی در ایجاد اتصال محکم ایفا می‌کنند. پریزی که اتصالات داخلی قوی داشته باشد به سختی دچار قطعی یا ناپایداری می‌شود.

وجود سیستم ارت در انواع پریز برق

سیستم ارت مسیر ایمن برای هدایت جریان اضافی به زمین فراهم می‌کند. این ویژگی از آسیب به دستگاه‌های برقی و حتی خطر برای کاربر جلوگیری می‌کند. در ساختمان‌هایی که ارت به درستی اجرا شده است، پریزهای مجهز به ارت سطح ایمنی بسیار بالاتری ارائه می‌دهند. انتخاب پریزی که این قابلیت را داشته باشد یکی از معیارهای اصلی کیفیت به شمار می‌آید.

امنیت بالا و جلوگیری از جرقه در انواع پریز برق

یکی از مشکلاتی که در پریزهای بی‌کیفیت دیده می‌شود، ایجاد جرقه هنگام استفاده است. این مسئله هم امنیت را کاهش می‌دهد و هم می‌تواند به وسایل برقی آسیب بزند. پریز با کیفیت طوری طراحی می‌شود که کنتاکت‌ها اتصال یکنواخت داشته باشند و جرقه رخ ندهد. این موضوع خیال کاربر را از بابت استفاده روزمره راحت می‌کند و تجربه‌ای ایمن‌تر به همراه دارد.

انواع پریز برق چه ساختار و چه مکانیزم عملی دارند؟

وقتی به اجزای یک پریز برق نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید هر بخش وظیفه خاصی دارد و هماهنگی میان آن‌هاست که کارکرد درست پریز را شکل می‌دهد. قاب و بدنه در بیرون قرار دارند و علاوه بر جلوه ظاهری، نقش حفاظتی هم ایفا می‌کنند. درون پریز، شاخک‌های فلزی یا همان کنتاکت‌ها جریان برق را از سیم‌کشی به دوشاخه منتقل کرده و فنرها کمک می‌کنند اتصال محکم باقی بماند.

ترمینال‌ها جایی هستند که سیم‌های برق در آن محکم می‌شوند و اگر پیچ‌ها درست بسته شوند، ایمنی بالاتر خواهد بود. در بعضی پریزها ارت اضافه شده تا از دستگاه و کاربر در برابر نشت جریان محافظت کند. همین ترکیب باعث می‌شود پریز علاوه بر ایمنی، دوام و عملکرد مطمئن‌تری داشته باشد.

برای نگهداری و مراقبت از انواع پریز برق باید چه کرد؟

نگهداری درست از پریز برق فقط به طول عمر وسیله محدود نمی‌شود، بلکه امنیت شما را هم تضمین می‌کند. خیلی از خرابی‌هایی که با آن‌ها روبه‌رو می‌شویم، به دلیل بی‌توجهی به نظافت، رطوبت یا حتی نصب غیر اصولی ایجاد می‌شوند. اگر پریزها هر چند وقت یک بار بررسی و تمیز شوند، احتمال جرقه یا قطع جریان به حداقل می‌رسد. انتخاب ابزار مناسب برای نصب و دقت در استفاده روزمره هم نقش مهمی دارد. در ادامه چند نکته ساده اما کاربردی را مرور می‌کنیم که با رعایت آن‌ها می‌توانید مطمئن شوید پریزها سال‌ها بدون دردسر برای شما کار می‌کنند.

تمیزکاری و جلوگیری از گردوغبار

گردوغبار کوچک به نظر می‌آید اما وقتی داخل پریز جمع شود، اتصال درست دوشاخه را مختل می‌کند و حتی می‌تواند جرقه ایجاد کند. بهترین کار این است که هر چند وقت یک بار با دستمال خشک اطراف پریز را پاک کنید. سراغ آب یا مواد شوینده نروید چون خطر برق‌گرفتگی دارد. یک برس نرم یا حتی جاروبرقی دستی انتخاب‌های امنی هستند. با همین کار ساده می‌توانید جلوی خیلی از مشکلات بعدی را بگیرید.

دور نگه داشتن از رطوبت

رطوبت دشمن جدی پریز برق است. اگر آب به اتصالات داخلی برسد، احتمال اتصال کوتاه یا برق‌گرفتگی بالا می‌رود. در فضاهای مرطوب مثل حمام و آشپزخانه باید از پریزهای ضدآب یا مدل‌های دارای پوشش استفاده کنید. در حیاط یا تراس هم پریز بارانی بهترین گزینه است. حتی در اتاق‌های معمولی هم مراقب باشید مایعات نزدیک پریز ریخته نشوند. این احتیاط‌های کوچک، امنیت استفاده از برق را چند برابر می‌کند.

بررسی دوره‌ای و تعویض به موقع

پریزها هم مثل هر وسیله دیگری عمر محدودی دارند. اگر دیدید اطراف پریز تغییر رنگ داده یا هنگام استفاده بیش از حد داغ می‌شود، وقتش رسیده تعویض شود. بررسی‌های دوره‌ای توسط یک برقکار کمک می‌کند مشکل‌ها قبل از خطر جدی برطرف شوند. تعویض به موقع پریز فقط امنیت شما را بالا نمی‌برد بلکه وسایل برقی را هم از آسیب ناشی از نوسان یا قطعی برق حفظ می‌کند.

استفاده درست در زندگی روزمره

نحوه استفاده شما تاثیر مستقیم بر سلامت پریز دارد. اگر دوشاخه را با فشار وارد کنید یا موقع بیرون آوردن سیم را بکشید، اتصالات داخلی آسیب می‌بیند. همچنین وصل کردن چند وسیله پرمصرف به یک پریز فشار زیادی ایجاد می‌کند. راه ساده این است که همیشه با آرامش از پریز استفاده کنید و برای چند دستگاه به طور همزمان سراغ چندراهی استاندارد بروید. این کار هم ایمن‌تر است و هم عمر پریز را بالا می‌برد.

پریزهای روکار و توکار

انواع پریز برق را می‌توان به دو دسته روکار و توکار تقسیم کرد. انواع پریز برق روکار بدون نیاز به فرو رفتن در دیوار، در سطح آن نصب می‌شوند. تعمیر و نصب این پریزها معمولا کار راحتی است.در مقابل پریزهای توکار به واسطه اینکه در داخل دیوار کار می‌شوند ظاهر شکیل‌تری دارند، اما ممکن است تعمیر و نصب آن‌ها مقداری دشوارتر باشد.

در نصب روکار جعبه و پریز روی سطح دیوار قرار می‌گیرند و کابل‌کشی به صورت نمایان یا درون داکت اجرا می‌شود. این روش سریع‌تر نصب خواهد شد و برای ساختمان‌های قدیمی یا مکان‌هایی که امکان کنده‌کاری وجود ندارد بهترین انتخاب است. در مقابل، نصب توکار حالتی دارد که پریز داخل حفره دیوار جای می‌گیرد و کابل‌ها در زیر گچ یا پوشش مخفی می‌شوند. این شیوه نمای زیباتری ایجاد می‌کند، امنیت بیشتری در برابر ضربه دارد و از دید پنهان است اما اجرای آن زمان و هزینه بیشتری می‌طلبد.

ثبت درخواست سیم کشی برق ساختمان

انتخاب پریز مناسب

برای انتخاب یکی از انواع پریز برق مناسب، باید به محیط و نیازهای خود توجه کنید. اگر قصد دارید برای محیط‌های اداری و خانگی پریز تهیه کنید، از آنجایی که پریزهای هوشمند و usb امکانات بیشتری دارند، این دو مدل را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
در صورتی که مکان موردنظر شما نیازمند ایمنی بیشتری است، پریزهای سه‌شاخه و دارای زمین مدل‌های خوبی برای انتخاب هستند.

بیشتر بخوانید:  کابل خشک چیست و چه تفاوتی با سایر کابل‌ها دارد؟

جمع‌بندی

ما در این مطلب به بررسیانواع پريز برق و کاربردهای آن‌ها پرداخته‌ایم. پریزهای دوشاخه و سه‌شاخه به عنوان رایج‌ترین انواع پریزها معرفی شده‌اند که در کشورهای مختلف استفاده می‌شوند. پریزهای چندمنظوره و USB هم برای افرادی که نیاز به اتصال دستگاه‌های مختلف دارند، مناسب هستند.

همچنین، پریزهای هوشمند با قابلیت کنترل از راه دور و مصرف برق کمتر، گزینه‌ای مناسب برای مدیریت مصرف انرژی معرفی شده‌اند. در نهایت، پریزهای روکار و توکار با توجه به نیاز و محیط نصب، انتخاب می‌شوند. انتخاب یکی از انواع پریز برق باید با توجه به محیط و نیازهای خاص انجام شود تا بهترین عملکرد و ایمنی را فراهم کند.

سوالات متداول