تفاوت کابل برق زمینی و هوایی
تپش قلب زندگی مدرن وابسته به صنعت الکتریسیته است و کابل‌ها همانند رگ‌های بدن، جریان انرژی را به سمت خانه‌ها، کارخانه‌ها و مراکز صنعتی هدایت می‌کنند. در بازار، کابل‌ها به دو دسته زمینی و هوایی تقسیم می‌شوند و هر یک از آن‌ها ویژگی‌های متمایز دارند. اگر قصد سیم‌کشی یک ساختمان یا واحد صنعتی را داشته باشید، آشنایی با تفاوت کابل برق زمینی و هوایی ضروری است. شناخت مزایا و محدودیت‌های هر کدام می‌تواند انتخاب آگاهانه‌تری برای شما فراهم کرده و از بروز مشکلات آینده در سیم کشی ساختمان جلوگیری کند.
قبل از توجه به تفاوت کابل برق زمینی و هوایی به یاد داشته باشید که…
پیش از آشنایی با تفاوت کابل برق زمینی و هوایی یا انتخاب هر یک لازم است شرایط محیطی و نوع فضایی که می‌خواهید بین این دو سیم، هر یک را در آن مورد استفاده قرار دهید توجه کنید. در بسیاری از مواقع مشاوره گرفتن از یک متخصص برق به شما کمک می‌کند که کابل مناسب را خریداری کنید.
در واقع قبل از این که به سراغ بررسی تفاوت کابل برق زمینی و هوایی برویم؛ لازم است بدانید در خدمات برق کاری ساختمان کابل‌های هوایی بیشتر برای سیم‌کشی‌های روکار و در دسترس طراحی شده‌اند و برای پروژه‌های کوچک با ولتاژ پایین کارایی دارند در مقابل کابل‌های زمینی با وجود هزینه بالاتر، ایمنی بیشتر و دوام طولانی‌تری را در محیط‌های پرخطر یا صنعتی ارائه می‌دهند.
آشنایی با انواع کابل و تفاوت کابل برق زمینی و هوایی
در ابتدای بررسی تفاوت کابل برق زمینی و هوایی لازم است مفهوم هر یک از این کابل‌ها و کاربردی را که دارند مورد بررسی قرار دهیم. کابل‌های هوایی همان کابل‌هایی هستند که روی تیرهای برق یا بر فراز سطح زمین نصب می‌شوند. این کابل‌ها برای خطوط ارتباطی تلفنی، خدمات کابلی و انتقال برق شهری و روستایی به کار می‌روند.
ساختمان آن‌ها اغلب تک‌هسته‌ای است و از موادی همچون آلومینیوم، مس یا فولاد در تولیدشان استفاده می‌شود. یکی از ویژگی‌های بارز این کابل‌ها عایق کمتر نسبت به انواع زمینی است که همین موضوع آن‌ها را سبک‌تر و مقرون به صرفه‌تر می‌کند. با این حال قرار گرفتن در معرض شرایط جوی می‌تواند میزان ایمنی آن‌ها را کاهش دهد و نیاز به نگهداری منظم ایجاد کند.
کابل‌های زمینی در دسته کابل‌های قدرتی قرار می‌گیرند و مستقیما در خاک یا کانال‌های زیرزمینی نصب می‌شوند. این نوع کابل‌ها با اتصال مستقیم به زمین، خطر بروز حوادثی همچون آتش‌سوزی را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهند. ساختار آن‌ها شامل لایه‌های مقاوم در برابر رطوبت و ضربه است و همین موضوع سبب می‌شود عمر طولانی‌تری داشته باشند و از طرفی به دلیل همین قابلیت‌ها لازم باشد بودجه بیشتری را به‌عنوان هزینه سیم کشی ساختمان به خود اختصاص دهند.
اگر بخواهیم با توجه به نوع کابل زمینی، تفاوت کابل برق زمینی و هوایی را مورد بررسی قرار دهیم؛ باید بگوییم کابل برق‌کشی زمینی به هزینه بیشتری برای نصب و تعمیر نیاز دارند زیرا برای دسترسی به آن‌ها باید حفاری صورت گیرد. با این حال برای انتقال برق در ولتاژهای بالا و محیط‌های حساس، گزینه‌ای مطمئن به شمار می‌آیند.
بررسی تفاوت کابل برق زمینی و هوایی با توجه انواع کابل هوایی
کابل‌های هوایی با توجه به جنس هادی و نوع عایق دسته‌بندی می‌شوند. این تنوع به طراحان شبکه اجازه می‌دهد متناسب با شرایط اقلیمی و نیاز پروژه انتخاب دقیق‌تری داشته باشند. در ادامه به سه نمونه رایج اشاره می‌کنیم که هر یک کاربرد خاص خود را دارند. اگر زمان مطالعه کامل تحلیل این بلاگ از موارد تفاوت کابل برق زمینی و هوایی را ندارید؛ می‌توانید پاراگراف زیر را مطالعه کنید.
کابل‌های زمینی و هوایی هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و انتخاب بین آن‌ها باید بر اساس شرایط پروژه انجام شود. کابل زمینی ایمنی بالاتر و ظرفیت بیشتر ارائه می‌دهد اما هزینه نصب و نگهداری آن زیاد است. کابل هوایی هزینه کمتری دارد و نصب آسان‌تری ارائه می‌دهد اما در برابر شرایط آب‌وهوایی آسیب‌پذیر است. در مجموع، مقایسه دقیق این دو گزینه و توجه به بودجه و نیاز می‌تواند انتخاب بهتری را رقم بزند.
کابل هوایی هادی لخت
کابل هادی لخت بدون پوشش عایقی عرضه می‌شود و برای مناطق کم‌جمعیت یا محیط‌هایی که خطر تماس مستقیم افراد پایین است مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کابل‌ها معمولا از جنس آلومینیوم یا مس ساخته می‌شوند و به دلیل نداشتن روکش سبک‌تر و ارزان‌تر هستند. البته همین ویژگی باعث می‌شود در برابر شرایط جوی یا تماس مستقیم ایمنی کمتری داشته باشند. بنابراین در محیط‌های شهری یا مناطق با تراکم جمعیت بالا استفاده از آن‌ها توصیه نمی‌شود. در رابطه با تفاوت کابل برق زمینی و هوایی برای این مدل از کابل‌ها باید بگوییم انتخاب این نوع زمانی انتخابی مناسب است که هزینه پایین اهمیت بیشتری نسبت به ایمنی برای شما در میان باشد.
کابل روکش‌دار
کابل روکش‌دار به دلیل داشتن لایه عایق ایمنی بیشتری نسبت به کابل هادی لخت دارد. این نوع کابل برای مکان‌هایی مناسب است که احتمال برخورد انسان یا حیوان با سیم‌ها وجود دارد. وجود عایق مانع از ایجاد شوک الکتریکی می‌شود و دوام کابل را در برابر باران و نور خورشید افزایش می‌دهد. اگرچه هزینه تولید و نصب آن بیشتر است اما در بسیاری از پروژه‌های شهری، اولویت با ایمنی است و همین موضوع دلیل اصلی استفاده گسترده از کابل‌های روکش‌دار محسوب می‌شود. این کابل‌ها برای مناطق پرجمعیت گزینه مطمئنی هستند.
کابل ABC
کابل ABC یا همان کابل خودنگهدار از چند هادی عایق شده تشکیل شده است که همراه با یک سیم نگهدارنده نصب می‌شوند. این ترکیب ایمنی بالایی در انتقال برق ایجاد می‌کند و احتمال سرقت یا آسیب را کاهش می‌دهد. استفاده از کابل ABC در مناطق مسکونی به دلیل قابلیت اعتماد و طول عمر بالا بسیار رایج است. علاوه بر این، نصب آن نسبت به سایر کابل‌های هوایی ساده‌تر است و در مدت کوتاهی انجام می‌شود. به همین دلیل شرکت‌های برق در پروژه‌های توسعه شهری اغلب این نوع کابل را به عنوان گزینه اصلی انتخاب می‌کنند.
بررسی تفاوت کابل برق زمینی و هوایی انواع کابل زمینی
کابل‌های زمینی با توجه به ساختار داخلی به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شوند و هر دسته برای سطح ولتاژ مشخصی طراحی شده است. شناخت این تقسیم‌بندی برای انتخاب درست اهمیت دارد زیرا انتخاب نادرست می‌تواند ایمنی سیستم را به خطر بیندازد. در ادامه دو دسته اصلی کابل زمینی معرفی می‌شود.
کابل تسمه‌ای
کابل تسمه‌ای معمولا دارای سه رساناست که هر کدام با عایق کاغذی پوشانده شده‌اند. میان فضای خالی بین رسانا و عایق، ماده‌ای به نام جوت قرار داده می‌شود که انعطاف‌پذیری و امکان خم شدن کابل را بیشتر می‌کند. این ویژگی برای پروژه‌هایی که نیاز به نصب در مسیرهای پیچیده دارند اهمیت دارد. کابل تسمه‌ای علاوه بر انعطاف، مقاومت خوبی در برابر فشار مکانیکی دارد و به همین دلیل در صنایع مختلف به کار گرفته می‌شود. هزینه آن نسبت به سایر انواع پایین‌تر است و برای پروژه‌های متوسط گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
کابل فشار
کابل فشار برای انتقال جریان‌های بالاتر از ۶۶ کیلووات طراحی شده است. ساختار آن شامل هادی مسی یا آلومینیومی، لایه عایق مقاوم، روکش محافظ و یک لایه محافظ خارجی است که امنیت بیشتری ایجاد می‌کند. این کابل‌ها به سه سطح فشار ضعیف، متوسط و قوی تقسیم می‌شوند و هر کدام در محیط خاصی کاربرد دارند. برای مثال در نیروگاه‌ها یا صنایع بزرگ معمولا از نوع فشار قوی استفاده می‌شود. مقاومت در برابر دما و رطوبت از مزیت‌های این کابل‌ها است. با این حال به دلیل قیمت بالا، انتخاب آن باید با دقت بیشتری انجام شود.
بررسی تفاوت کابل برق زمینی و هوایی براساس مزایا و معایب
از دیگر مواردی که لازم برای بررسی تفاوت کابل برق زمینی و هوایی مورد توجه قرار دهیم، فارغ از عملکرد مستقل هر یک از این کابل‌ها، مزایا و معایبی‌ست که باعث می‌شود تا بتوانیم هر یک از این کابل‌ها را به جای یک‌دیگر مورد استفاده قرار دهیم.
بررسی مزایا و معایب کابل هوایی
یکی از مزیت‌های کابل‌های هوایی هزینه پایین نصب و نگهداری آن‌ها است. از آنجا که این کابل‌ها در معرض دید قرار دارند، تعمیر یا تعویض بخش آسیب‌دیده بدون نیاز به حفاری انجام می‌شود. علاوه بر این، انتقال انرژی در خطوط هوایی سریع‌تر صورت می‌گیرد زیرا مانعی بر سر راه جریان وجود ندارد. طول عمر نسبتا بالای این کابل‌ها نیز از مزیت‌های دیگر آن‌ها به شمار می‌رود. به همین دلایل، استفاده از کابل هوایی برای پروژه‌هایی که بودجه محدود دارند انتخابی مناسب است.
با وجود مزایا، کابل‌های هوایی محدودیت‌های قابل توجهی دارند. این کابل‌ها در برابر شرایط جوی مانند باران، برف یا بادهای شدید آسیب‌پذیرند و همین امر سطح ایمنی را کاهش می‌دهد. همچنین برای نصب آن‌ها به فضای باز و گسترده نیاز است که در مناطق شهری همیشه در دسترس نیست. ظرفیت انتقال انرژی در کابل‌های هوایی کمتر از کابل‌های زمینی است و این موضوع استفاده از آن‌ها را برای ولتاژهای بالا محدود می‌کند. علاوه بر این، ظاهر این کابل‌ها در محیط‌های شهری چندان زیبا نیست و گاهی موجب نارضایتی شهروندان می‌شود.
بررسی مزایا و معایب کابل زمینی
در ادامه بررسی تفاوت کابل برق زمینی و هوایی، لازم است مزایا و معایب کابل زمینی را با شما مورد بررسی قرار دهیم. کابل‌های زمینی به دلیل قرار گرفتن در زیر خاک از آسیب‌های ناشی از شرایط جوی محفوظ می‌مانند. این موضوع موجب افزایش ایمنی و کاهش خطر حوادث می‌شود.
ظرفیت انتقال انرژی در آن‌ها بالاتر است و برای پروژه‌های با ولتاژ زیاد انتخاب مناسبی هستند. ظاهر محیط نیز با استفاده از کابل زمینی دست‌نخورده باقی می‌ماند زیرا هیچ سیمی در سطح زمین دیده نمی‌شود. همین ویژگی برای شهرها و مناطق گردشگری مزیت محسوب می‌شود.
نصب کابل زمینی هزینه زیادی دارد زیرا نیازمند حفاری و تجهیزات خاص است. اگر در طول مسیر مشکلی رخ دهد، تعمیر آن پیچیده و زمان‌بر خواهد بود و هزینه نگهداری نیز بالا می‌رود. علاوه بر این، حفاری و دفن کابل می‌تواند اثر منفی بر محیط زیست داشته باشد و اکوسیستم خاک را مختل کند. به همین دلایل انتخاب کابل زمینی بیشتر برای پروژه‌های بزرگ و پراهمیت توجیه دارد نه برای پروژه‌های کوچک.
انتخاب کابل برق براساس تفاوت کابل برق زمینی و هوایی
انتخاب کابل مناسب علاوه بر مقایسه انواع مختلف، نیازمند بررسی شرایط فنی و محیطی است. از جمله نکات مهم می‌توان به ولتاژ، محیط نصب، هزینه و ایمنی اشاره کرد. هر کدام از این عوامل تاثیر مستقیمی بر عملکرد کابل دارند و نادیده گرفتن آن‌ها می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند.
ولتاژ
کابل‌ها در سطح ولتاژهای متفاوت تولید می‌شوند و انتخاب درست باعث افزایش راندمان و کاهش هزینه‌ها می‌شود. اگر کابل متناسب با ولتاژ انتخاب نشود، خطر داغ شدن یا آسیب جدی به سیستم برق وجود دارد. بنابراین بررسی توان مصرفی و مقایسه آن با مشخصات کابل یکی از مراحل ضروری خرید است.
شرایط محیطی
محیط نصب نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب کابل دارد. برای مثال در مناطقی که رطوبت یا مواد شیمیایی وجود دارد، کابل زمینی با عایق مقاوم انتخاب بهتری خواهد بود. در مقابل اگر هوا معتدل باشد و ایمنی عمومی در سطح مطلوبی قرار داشته باشد، کابل هوایی می‌تواند کارآمدتر باشد. به این ترتیب محیط اطراف تاثیر مستقیم بر انتخاب نوع کابل دارد و نادیده گرفتن آن موجب بروز اختلال خواهد شد.
هزینه و بودجه
بودجه یکی از معیارهای اساسی در خرید کابل است. اگر محدودیت مالی وجود داشته باشد، کابل هوایی گزینه‌ای اقتصادی خواهد بود. در صورتی که هزینه بالاتر مانعی ایجاد نکند، کابل زمینی با توجه به ایمنی و دوام بیشتر انتخابی منطقی‌تر به نظر می‌رسد. توجه به هزینه اولیه و همچنین هزینه‌های نگهداری آینده، دید کامل‌تری برای تصمیم‌گیری فراهم می‌کند.
ایمنی
ایمنی همواره مهم‌ترین عامل در انتخاب کابل محسوب می‌شود. کابل‌هایی که بر اساس استانداردهای ایمنی تولید شده باشند، احتمال بروز حادثه را کاهش می‌دهند. وجود کد یا تاییدیه ایمنی روی محصول نشانه‌ای از کیفیت ساخت است. بنابراین در هنگام خرید، توجه به استاندارد و کیفیت ساخت ضروری است تا از بروز خطرات احتمالی جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
با بررسی تفاوت کابل برق زمینی و هوایی و مزایا یا معایب هر یک می‌توان نتیجه گرفت که انتخاب نهایی به شرایط پروژه و اولویت‌ها بستگی دارد. در پروژه‌های کوچک و کم‌هزینه کابل هوایی گزینه مناسب‌تری است. در مقابل برای پروژه‌های بزرگ و حساس، کابل زمینی ایمنی و کارایی بیشتری به همراه دارد. بنابراین بهتر است قبل از خرید، نیازهای خود را به دقت تحلیل کنید و سپس با مشاوره متخصصان بهترین تصمیم را بگیرید.
