عیب‌یابی داکت اسپلیت و گیر کردن موتور و فن داکت اسپلیت

یکی از سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی که امروزه در اکثر مراکز تجاری استفاده می‌شود، داکت اسپلیت است. این سیستم از سیکل تبرید تراکمی برای خنک کردن استفاده می‌کند و همانند همه سیستم‌های سرمایشی دیگر، از اجزای مختلفی تشکیل شده که در صورت بروز هر نوع مشکلی در عملکرد یکی از این اجزا، عملکرد کلی دستگاه دچار اختلال می‌شود. در این مقاله قصد داریم تا به بحث درباره عیب‌یابی داکت اسپلیت و مشکل گیر کردن موتور و فن داکت اسپلیت بپردازیم. با ما همراه باشید.

داکت اسپلیت چیست؟

داکت اسپلیت نوعی اسپلیت است که هوای خنک را از طریق کانال به اتاق‌ها منتقل می‌کند و شامل دو یونیت خارجی و داخلی است. در یونیت خارجی، کمپرسور و کندانسور قرار می‌گیرد و یونیت داخلی که توکار است، هوای خنک را از طریق کانال به اتاق‌ها منتقل می‌کند.

از داکت اسپلیت برای تولید گرما نیز استفاده می‌شود. برای این کار باید آب گرم از پکیج به کویل منتقل و هوای گرم ایجاد شود که سپس از طریق کانال وارد فضا می‌شود. در ادامه به عیب‌یابی داکت اسپلیت و گیر کردن موتور و فن داکت اسپلیت، می‌پردازیم.

داکت اسپلیت در حالت سرمایش، باد گرم تولید می‌کند

زمانی که داکت اسپلیت در حالت سرمایشی قرار دارد اما باد گرم تولید می‌کند، می‌تواند چندین دلیل داشته باشد که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

1. برد کنترلر دچار مشکل شده است

وظیفه برد کنترلر انتقال فرمان به داکت اسپلیت است. در صورت خرابی این قطعه، دستورات به درستی ارسال نمی‌شوند و در نتیجه عملکرد داکت دچار اختلال می‌شود.

2. پوشیدگی یونیت کندانسور

خیلی از مواقع ممکن است که در فصل سرما، یونیت خارجی را بپوشانیم. اگر در فصل گرما این پوشش برداشته نشود، باعث بروز اختلال در عملکرد دستگاه می‌شود و سیستم توانایی برودت را از دست می‌دهد.

3. تنظیمات کنترل داکت اسپلیت

اگر تنظیمات درست توسط کنترل انتخاب نشود، داکت اسپلیت به جای تولید سرما، گرما تولید می‌کند. از دیگر عواملی که موجب بروز این مشکل می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم بستن شیر رفت و برگشت آب گرم کویل آب داغ
• یخ‌زدگی کویل اپراتور
• بسته بودن مسیر هوای رفت یا برگشت به دلیل کثیف بودن فیلتر هوا
• بسته بودن دریچه برگشت
• کوچک بودن سایز کانال برگشت
• بسته بودن یا باریک بودن مسیر لوله‌های مسی
• قرار گرفتن جسمی خارجی درون لوله‌های مویی
• کثیف شدن و یا گرفتگی فیلتر درایر
• استفاده نکردن از اوبل ترپ در اواپراتور و ماندن روغن در آن
• کم شدن گاز سیستم
• استفاده از گاز نامرغوب
• خرابی ترموستات و یا تنظیم نادرست آن
• خرابی و سوختن کمپرسور
• بروز خرابی و ایراد در قسمت پروانه و یا قسمت‌های الکتریکی فن

صدای داکت اسپلیت زیاد است

کارکرد داکت اسپلیت به‌طور کلی در زمان کار کردن، همراه با سر و صدا است؛ اما در بعضی مواقع این صدا خیلی بیش از حد معمول است. در این بخش به بررسی دلایل بروز این مشکل می‌پردازیم.

1. نصب نامناسب کندانسور

کندانسور که در یونیت خارجی قرار دارد باید بیرون از منزل نصب شود. در زمان نصب کندانسور باید دقت کنید که محل نصب تراز باشد. به‌طور معمول در اروپا و امریکا، کندانسورها در حیاط نصب می‌شوند ولی در ایران، کندانسور را روی پشت‌بام نصب می‌کنند که همین موضوع نیز باعث می‌شود تا صدای بیشتری شنیده شود.

2. نصب نامناسب یونیت داخلی

به‌طور معمول یونیت داخلی درون سقف کاذب و یا راه‌پله نصب می‌شود. به همین دلیل در زمان کار کردن داکت اسپلیت، صدای زیادی شنیده می‌شود. بهترین راه حل برای کم کردن صدای داکت این است که در بخشی از سقف نصب شود که کمترین حضور را در آن فضا داشته باشد. توجه داشته باشید که از نصب در نشیمن و اتاق خواب خودداری شود.

3. نصب نامناسب کویل

در صورتی که محل نصب کویل ها تراز نباشد، سر و صدای زیادی ایجاد می‌کند.

4. کانال‌کشی نامناسب

ابعاد و سایز کانال باید مناسب با داکت اسپلیت باشد. اگر ابعاد کانال متناسب با نوع داکت اسپلیت نباشد، در زمان روشن شدن دستگاه، صدای غیرعادی به گوش می‌رسد.

روش‌های کاهش صدای داکت اسپلیت

• استفاده از پوشش عایق
• استفاده از دیجی کنترلر
• انجام نصب دستگاه توسط افراد متخصص
• در نظر گرفتن مکان مناسب برای نصب داکت اسپلیت
• تراز بودن مکان نصب یونیت داخلی و خارجی و کویل‌ها
• استفاده از کانال‌کشی گرد به‌جای کانال‌کشی مربع
• پوشاندن یونیت داخلی و کانال‌ها به وسیله عایق
• استفاده از داکت اسپلیت اینورتردار

بررسی دلایل روشن نشدن داکت اسپلیت

1. بررسی پریز برق و فیوزها

یکی از دلایل روشن نشدن داکت اسپلیت می‌تواند نرسیدن برق به دستگاه باشد. برای بررسی این مورد به سراغ جعبه تقسیم بروید و ببینید آیا مدار برق مربوطه به دستگاه وصل است یا خیر. خیلی اوقات ممکن است در فصول گرم، به دلیل بالا بودن میزان جریان برق مصرفی فیوز بپرد. در این صورت ابتدا چند دقیقه فیوز را قطع و سپس وصل کنید. احتمال سوختن فیوز هم در این حالت وجود دارد. درنتیجه ممکن است نیاز باشد تا فیوز را تعویض کنید.

2. قطع بودن سیم‌های رابط داکت اسپلیت

در این صورت باید سیم‌های رابط را بررسی کنید و در صورت مشاهده هر نوع قطعی، سیم‌ها را تعویض کنید و اتصالات بین کلید فن و موتور و ترموستات را هم بررسی کنید.

3. از کار افتادن کلیدها

اگر موارد گفته شده دلیل روشن نشدن کولر نباشد، احتمالاً مشکل از کلیدهای اصلی است. در این صورت دستگاه را از برق بکشید و شرایط کلیدها را بررسی کنید.

4. سوختن کمپرسور داکت اسپلیت

کمپرسور در واقع قلب تپنده داکت اسپلیت است و در صورت بروز هر نوع ایرادی در کمپرسور، عملکرد داکت اسپلیت دچار مشکل می‌شود. از آنجایی که تعمیر و تعویض کمپرسور داکت اسپلیت زیاد است، بهتر است به‌منظور جلوگیری از خرابی آن، به‌طور مرتب سرویس شود.

5. سوختن موتور و فن داکت اسپلیت

خیلی از اوقات سوختن موتور و یا فن می‌تواند دلیل روشن نشدن داکت اسپلیت باشد. اگر موتور داکت اسپلیت نیم‌سوز شده باشد، می‌توانید آن را تعمیر کنید؛ اما در صورت سوختن موتور، باید آن را تعویض کنید.

6. خرابی ترموستات داکت اسپلیت

ترموستات نقشی مهم در تعیین دمایی دارد که کولر باید برای رسیدن به آن دما کار کند. به همین دلیل خرابی و ایراد در ترموستات نیز می‌تواند یکی از دلایل روشن نشدن داکت اسپلیت شود.

7. کثیفی فیلترهای داکت اسپلیت

آلودگی و انسداد فیلترهای داکت اسپلیت، باعث بروز مشکلات زیادی در عملکرد دستگاه می‌شود که یکی از آن‌ها روشن نشدن داکت اسپلیت است. اگر دلیل روشن نشدن داکت اسپلیت، کثیفی فیلترها باشد، با تمیز کردن آن‌ها مشکل برطرف می‌شود.

8. خرابی برد داکت اسپلیت

ایجاد کوچک‌ترین مشکل بر روی رله‌ها و آی‌سی برد باعث از کار افتادن دستگاه داکت اسپلیت خواهد شد. برای جلوگیری از خرابی برد علاوه بر سرویس منظم دستگاه، شما باید قبل از ورودی برق دستگاه از یک محافظ برای آن استفاده نمایید.

موتور فن روشن می‌شود اما کمپرسور کار نمی‌کند

1. قطع بودن فاز یا نول اصلی کمپرسور

سیم‌های رابط را بررسی کنید. اگر سیمی از محل اتصال خارج شده بود، آن را به‌جای خود برگردانید.

2. خرابی ترموستات

دو شاخه کولر را از پریز خارج کنید و سپس سیم‌های رابط ترموستات را به رابط‌های اهم‌متر وصل کنید. با حرکت ترموستات (ولوم ترموستات) در جهت عقربه‌های ساعت، عقربه اهم‌متر منحرف شده و در حدود عدد صفر می‌ایستد و با قطع ترموستات (حرکت ولوم در جهت خلاف عقربه ساعت) عقربه به سمت بی‌نهایت باز می‌گردد. اگر در زمان تست کردن کلید، موارد گفته شده اتفاق نیفتاد، یعنی کلید ترموستات خراب است. در نتیجه باید ترموستات را تعویض کنید.

3. اورلود، دائماً در حالت قطع شدن است

در حالت عادی کنتاکت‌های اورلود به یکدیگر وصل هستند و این اتصال از طریق اهم‌متر دیده می‌شود در غیر اینصورت اورلود با شماره کد مشابه خود تعویض می‌شود. در اکثر کولرهای گازی، اورلود درون پوسته آهنی کمپرسور تعبیه شده که در این صورت رفع عیب آن کمی مشکل خواهد شد.

4. کمپرسور معیوب است

در حالی که کمپرسور به برق وصل است، کولر را روشن کنید و موتور فن را راه‌اندازی کنید. ترموستات را هم روشن کنید و سپس ولتاژ سیم‌های دو سر اصلی و مشترک و کمکی را اندازه‌گیری کنید و اگر به هر دو سیم پیچ ولتاژ به‌اندازه کافی می‌رسد اما حرکت نمی‌کند، باید کمپرسور را تعمیر یا تعویض کنید.

5. خازن راه‌انداز کمپرسور معیوب است

اگر به‌محض حرکت ترموستات در جهت عقربه‌های ساعت موتور میل حرکتی از خود نشان می‌دهد اما به راه نمی‌افتد، یعنی عملکرد خازن راه‌انداز دچار مشکل شده است. این حالت معمولاً با کم نور شدن لامپ‌های خانه قابل تشخیص است. کمپرسور در این حالت جریان اضافی می‌کشد که باعث می‌شود اورلود عمل کند.

کلید فن را روی تمام حالت‌ها قرار داده‌ایم اما فن روشن نمی‌شود

• فاز یا نول اصلی فن قطع شده است.
• کلید فن خراب شده است.
• خازن راه‌انداز موتور فن دچار مشکل شده است.
• موتور فن خراب است.

کمپرسور و فن هر دو کار می‌کنند اما خنک‌کنندگی بسیار کم است

• تنظیم نبودن ترموستات
• نیم‌سوز شدن موتور فن
• کثیف بودن فیلتر خروجی هوا
• مسدود شدن مسیر ورودی هوا
• خراب شدن یاتاقان‌های محور فن

علت گیر کردن و از کار افتادن فن کولر گازی

چند دلیل احتمالی وجود دارد که باعث می‌شود فن کولر گازی شما کار نکند، از جمله:

1. مشکلات خازن

یکی از رایج‌ترین دلایل توقف چرخش و یا گیر کردن فن‌ها به دلیل خاموش بودن خازن است. خازن‌های AC اجزای سیلندر کوچکی هستند که سیگنال‌های انرژی را برای تغذیه موتور فن و بقیه واحد کولر گازی ارسال می‌کنند. هر سیستم تهویه مطبوع دارای چندین خازن است، از جمله خازن استارت که سیگنال‌ها را به موتور می‌فرستد و خازن راندن که موتور را در حال کار کردن نگه می‌دارد. خازن‌ها ممکن است به مرور زمان خراب شوند و باید تعویض شوند.

2. مشکلات مربوط به برق

گیر کردن فن کولر گازی می‌تواند به سادگی یک مشکل برقی باشد. اگر قطع کننده مدار به دلیل گرمای بیش از حد قطع شود، باعث می‌شود فن کولر گازی شما از کار بیفتد. این را می‌توان با چرخاندن سوئیچ در قطع کننده مدار برطرف کرد.

3. سوختن موتور

یکی دیگر از دلایل گیر کردن فن‌های کولر گازی، سوختن موتور فن است. وقتی موتورهای فن بیش از حد کار می‌کنند، همراه با عدم نگهداری درست، ممکن است خراب شوند و بسوزند. تعویض موتورهای فن کولر گازی گران است و ممکن است منجر به تعویض کل سیستم شود.

4. انسداد فیلتر هوا

فیلتر هوای مسدود جریان هوا را محدود می‌کند که می‌تواند باعث ایجاد یخ‌زدگی شود. این کار فشار بیشتری به فن کولر وارد می‌کند و می‌تواند باعث خاموش شدن آن شود. فیلترهای کولر گازی خود را به طور مرتب تعویض کنید تا از جریان هوای مناسب اطمینان حاصل کنید.

مطلب پیشنهادی:تعمیر فن کولر گازی

5. تسمه معیوب

کندانسورهای کولر گازی قدیمی از تسمه استفاده می‌کنند. با گذشت زمان، تسمه‌ها ممکن است از بین بروند یا پاره شوند. این مشکل می‌تواند به راحتی توسط یک تکنسین کولر گازی برطرف شود.

6. مشکلات مربوط به کنتاکتور

کلید کنتاکتور کولر گازی که در داخل واحد کمپرسور شما قرار دارد، ولتاژ را به واحد کندانسور و فن می‌فرستد تا آن‌ها کار کنند. این سوئیچ‌ها می‌توانند به مرور زمان خراب شوند و باعث شوند فن شما به درستی کار نکرده و گیر کند. کنتاکتورها باید توسط یک قرد متخصص تعویض شوند.